Những Bệnh Nhân Đáng Thương (Bệnh viện Bình Dân, Sài Gòn (1964 - 1968)        Lê Phú Thọ

 
 

PHẦN 1: 

 

 

 Theo lịch trình làm việc của Khu Nhãn Khoa, những ngày Giáo sư Trưởng khoa không mổ là những ngày Thầy khám bệnh. Phòng khám bệnh của Khoa Mắt nhận khám tất cả những bênh nhân của các bệnh viện trong thành phố Sài Gòn-Chợ Lớn cùng các vùng lân cận và các bệnh nhân từ các bệnh viện các tỉnh miền Nam Việt Nam gửi về xin khám mắt.

 

Các sinh viên thực tập tại Khoa Mắt ngồi quanh Thầy để học hỏi. Thầy vừa khám bệnh vừa giảng bệnh lý của mỗi trường hợp đang khám cho tất cả đám sinh viên ngồi quanh Thầy. Ông y tá Nhuyễn đang lăng xăng đi từ Phòng khám Mắt qua phòng bên cạnh đo kiếng cho vài bệnh nhân. Chốc lác, ông lại gần ông Thầy, ghé mắt xem bệnh nhân đang khám và nói lên bệnh lý của người bệnh, làm ra vẻ cái gì ông cũng biết!

 

Ngồi bên cạnh Thầy, tôi quan sát thật tường tận lúc Thầy đang dùng đèn rọi đáy mắt (opthalmoscope) đề khám mắt một bệnh nhân nữ khoảng 50 tuổi.

 

Người bệnh chăm chú hướng nhìn ngón tay của một sinh viên đứng phía sau lưng Thầy, lắng ghe theo lời chỉ dẫn. Ánh sáng từ đèn rọi chiếu vào trên giác mạc màu nâu lấm tấm những vệt trắng lờ mờ. Vừa xem xét qua đèn rọi, Thầy vừa hỏi người bệnh qua hơi thở :

     -   Bà đã chữa ở đâu trước khi bà đến đây?

     -   Ở … ư…ư…

Bà bệnh nhân ú ớ, ngập ngừng, trong vẻ ngơ ngác. Gương mặt sạm nắng hằn lên những nếp nhăn càng hiện rõ bao nhiêu lam lũ cực nhọc trong cuộc đời bà. Hai vai áo đen đã bạc màu càng nói lên bao nhiêu khổ ải trăm chiều để bương chải tìm cái ăn vẫn chưa bao giờ có đủ. Chiếc khăn thường ngày dùng để bịt đầu, lúc này đã kéo xuống đặt ngang đùi trong khi khám bệnh, đã để lộ những khoảng nâu đen bẩn thỉu như vết tích đã bao lâu rồi chưa bao giờ giặc giũ. Ông y tá Nhuyễn lần mò lại từ lúc nào, nhìn xem bệnh nhân, nhắc lại câu hỏi của Thầy mà bệnh nhân chưa trả lời rõ. Bà bệnh nhân giật mình, luống cuống:

   -  Tui... tui ở miệt vườn, theo ông thầy Năm chữa bệnh !

    -   Bà bị bệnh gì mà đi chữa?

    -   Con mắt tôi bị “dãy cá” mờ không còn thấy gì ráo trọi. Đến thầy Năm nhờ ổng chữa. Ông nói bệnh tôi phải cắt lấy “dãy cá” thì mới sáng được. Tôi cắt. Về nhà chưa thấy sáng, mà nhức đầu quá các ông ơi. Thương dùm tui…

 Giòng nước mắt giàn giụa trên đôi mắt không hồn lờ đờ. Hai mí mắt sụp xuống nhưng cố dương lên nửa chừng. Nước mắt đã tràn vào những mãn trắng đục lờ mờ trên đôi giác mạc. Giòng lệ chảy dài, lần theo cánh mũi, nhòe ra lan dần xuống đôi má nhăn nheo. Bà bệnh vừa kéo chiếc khăn lên lau nước mắt, vừa thổn thức. Chưa kịp nói hết câu, ông Thầy đã bảo:

     -   Cho bà nằm viện để theo dõi … !

 Bà bệnh chệnh choạng đứng lên. Vừa lúc, ông y tá Nhuyễn đỡ bà, dìu bà ra phòng chờ để gặp thân nhân đang đứng đợi. Sau đó, bà được đưa vào bệnh phòng..

 

Thầy bắt đầu giảng giải trường hợp bệnh lý của bà bệnh đáng thương. Bà đã bị mắt cườm, một bệnh thường gặp ở những người già. Mắt cườm đã làm mất đi thị giác của bà. Một ông” lang bâm” nào đó cam đoan với bà là cắt đi cái “dãy cá” thì mắt sẽ sáng lại. Thật là tội ngiệp cho người dân quê mùa, mộc mạc, dễ tin… Ông lang vườn đã phá hại cái giác mạc trong sáng và cái thủy tinh thể mờ đục của bà. Đôi mắt đã bị nhiễm trùng, giác mạc đã bị loét lỡ toàn bộ. Dùng thuốc kháng sinh để ngăn chận bớt nhiễm trùng đang bộc phát và thuốc giảm đau nhức…Đôi mắt của bà già không còn cứu chữa được nữa. Tiên lượng rất xấu. Có thể cặp mắt này bớt nhiễm trùng, nhưng phần thị lực hầu như mất hẳn. Hoặc có thể nhiễm trùng đã vào tận phòng trong của mắt, phải múc mắt để tránh ảnh hưởng xấu lan qua bộ phận khác. 

 

Đất nước ta nghèo, lại thêm chiến tranh triền miên. Ở những miền quê xa xôi, hẻo lánh, đa số những người dân lao động đã sống trong cảnh lầm than cơ cực. Sống thì thiếu ăn thiếu mặc. Khi bệnh hoạn không thuốc men. Nghèo khổ, kém hiểu biết lại dễ tin. Chiến tranh đe dọa đời sống dân lành ở những vùng quê xa xôi. Màng lưới y tế thu hẹp ở các thị xã, các thành phố. Cuộc sống lam lũ, nhọc nhằn khó khăn hằng ngày làm họ đánh mất niềm tin vào cuộc sống, nhưng lại quá ư mê tín dị đoan. Giáo dục y tế hầu như thiếu vắng ở các tầng lớp dăn quê nghèo khổ. Các ông lang vườn vô tâm lợi dụng sự đau thương bệnh tật của người khác. Khi bệnh đã trở nặng, người dân nghèo tìm lên đến được bệnh viện thành phố thì đã quá muộn rồi!

 

 

 

 

Xem PHẦN 2

 

 

 

 

 

Bác sĩ LÊ ÁNH