Tuy nhiên, đôi khi
ung thư tiền liệt tuyến có thể gây ra một số triệu chứng tương tự như
của các bệnh khác ví dụ như bệnh ph́ đại tiền liệt tuyến lành tính.
Các triệu chứng bao gồm đi tiểu thường xuyên, đi tiểu đêm nhiều lần,
khó tiểu hoặc tiểu ngắt quảng. Tiểu ra máu (máu trong nước tiểu), đau
khi tiểu.
Bởi v́ tiền liệt
tuyến bao quanh một phần của đường niệu đạo cho nên ung thư tiền liệt
tuyến có thể làm rối loạn chức năng tiết niệu và tuyến tiền liệt cũng
tiết chất dịch tạo thành tinh dịch theo ống dẫn tinh vào niệu đạo cho
nên ung thư tiền liệt tuyến cũng có thể gây ra rối loạn các chức năng
và hoạt động t́nh dục, chẳng hạn như khó đạt được sự cương cứng hoặc
đau khi xuất tinh.
Ung thư tiền liệt
tuyến ở các giai đoạn sau có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ
thể và gây ra nhiều triệu chứng khác. Các triệu chứng thường gặp
nhất là đau xương, thường ở các đốt sống (xương cột sống), xương chậu,
hay xương sườn. Ung thư c̣n di căn vào các xương khác, thường là phần
đầu của xương đùi. Ung thư tiền liệt tuyến di căn vào cột sống cũng
có thể đè lên tủy sống gây ra yếu chân và đại tiện, tiểu tiện không tự
chủ.
II- NGUYÊN NHÂN
Vẫn chưa biết chính
xác các nguyên nhân cụ thể gây nên bệnh ung thư tiền liệt tuyến, tuy
nhiên các yếu tố nguy cơ chính là vấn đề tuổi tác và tiền sử trong gia
đ́nh có ngươi mắc bệnh.
Ung thư tiền liệt
tuyến rất hiếm gặp ở đàn ông trẻ hơn 45 tuổi, nhưng càng về già th́ tỉ
lệ mắc bệnh càng tăng. Độ tuổi trung b́nh tại thời điểm chẩn đoán là
70, tuy nhiên nhiều người đàn ông không bao giờ biết họ có bệnh ung
thư tuyến tiền liệt.
Nghiên cứu khám
nghiệm tử thi của một số đàn ôngTrung Quốc, Đức, Israel, Jamaica, Thụy
Điển và Uganda bị chết về những nguyên nhân khác th́ đồng thời phát
hiện thấy bệnh ung thư tuyến tiền liệt trong 30% các xác chết nam ở
tuổi 50, và 80% trong độ tuổi 70. Nam giới trong gia đ́nh có lịch sử
mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt mức độ 1 có nguy cơ mắc bệnh cao gấp
đôi so với những người trong gia đ́nh không có ai bị ung thư tiền liệt
tuyến. Một người nếu có anh hoặc em trai mắc bệnh th́ có nguy cơ cao
hơn là có cha mắc bệnh.
Ở Hoa Kỳ, năm 2005
ước tính có khoảng 230.000 trường hợp mới phát hiện và 30.000 ca tử
vong do ung thư tuyến tiền liệt.. Nam giới bị cao huyết áp sẽ có
nhiều khả năng phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu
trong năm 2010 phát hiện ra tế bào đáy của tuyến tiền liệt là những
nơi phổ biến nhất để bắt đầu cho những mằm móng của ung thư tuyến tiền
liệt.
1-Khám hậu
môn
(Digital Rectum
Examination-DRE):
Bác sĩ dùng ngón tay trỏ có thể sờ thấy bề măt sau chiếm đến 75% diện
tích chung của tuyến, nằm phần cuối của ruột già, phần sinh bệnh th́
cừng hơn và rất dễ phát hiện. Khi t́m thấy một dấu hiệu không b́nh
thựng, bệnh nhân được gửi đến các bác sĩ chuyên khoa. Cách thức khám
giản tiện và rẻ tiền, nhưng một khi mà ngón tay đă phát hiện được cục
bướu của tuyến th́ thường là bệnh được khám phá hơi chậm.
2-Siêu âm qua ngả hậu môn
(Transrectal
Ultrasound):
để t́m chính xác độ
lớn, vị trí của bướu giúp cho bác sĩ sinh thiết (biopsy) và lấy tế bào
tuyến để khám nghiệm cơ thể bệnh lư học. Đây là một phương pháp chính
xác để định bệnh.
3-Đo lường chất PSA
(Prostate Specific
Antigen):
Chất PSA là một
Glycoprotein, một chất xúc tác (enzyme) do các tế bào tiền liệt tuyến
ở trạng thái b́nh thường, của tế bào bướu hiền và cả tế bào bướu dữ
tiết ra, được ḥa lẫn với tinh dịch. Do đó chúng tathừa hiểu nồng độ
của PSA tăng cao trong máu trong nhiều trường hợp bướu hiền, bướu dữ,
viêm tiền liệt tuyến và ngay khi có đặt ống thông tiểu. V́ sự đa dạng
của sự gia tăng nồng độ enzyme, đôi khi chỉ số PSA không chính xác để
định bệnh tiền liệt tuyến.
Hội Ung Thư Hoa Kỳ
(American Cancer Society) khuyến cáo nên khám hậu môn (DRE), đo lượng
PSA hàng năm cho các ông 50 tuổi trở lên và cho những đàn ông 45-50 có
khả năng mắc bệnh cao hơn và sớm hơn, thí dụ như yếu tố di truyền
trong gia đ́nh: ông, cha, hay anh em ruột thịt đă có mang bệnh ung thư
tiền liệt tuyến.
IV - UNG THƯ TIỀN
LIỆT TUYẾN CÓ KHẢ NĂNG CHỮA LÀNH RẤT CAO NẾU BỆNH ĐƯỢC PHÁT HIỆN SỚM,
thường thường là chưa có triệu chứng về đường tiểu tiện. Nếu đă có
các triệu chứng của bệnh rồi mới đi truy tầm bệnh th́ có thể bướu đă
lớn rồi và đă lan ra chỗ khác, và việc chữa trị bằng thuốc men hay
giải phẫu sẽ không dứt hẳn bệnh.
Do đó cố gắng của y
học làm thế nào định bệnh càng sớm th́ khả năng trị dứt hẳn bệnh càng
cao. Trước thời đại của PSA th́ có đến 33% trường hợp t́m ra bệnh th́
đă quá muộn. Những năm gần đây, nhờ định lượng được PSA định ra bệnh
được sớm hơn, chỉ c̣n có 7% trường hợp phát hiện trễ (thống kê của Đại
học Muchen / Đức).
Ngoài các cách truy
tầm bệnh vừa nêu trên, bác sĩ chuyên khoa có thể làm sinh thiết
(biopsy), kết quả thường được biết ngay trong ngày. Nếu kết quả sinh
thiết:
►
Dương tính: có tế bào
ung thư, sự chữa trị bắt đầu ngay;
►Âm tính: nếu lượng
PSA cho những lần đo kế tiếp không giảm xuống th́ bắt buộc làm lại
sinh thiết tuyến Tiền liệt.
Sự định ra bệnh ung
thư tiền liệt tuyến sẽ đưa đến cho người bệnh một t́nh trạng kích xúc
(shock) nặng:
Sợ cái chết sẽ đến do
căn bệnh nan y đưa đến, hết thuốc chữa;
Biến chứng không
tránh khỏi sau cuộc giải phẫu: đái mế hay đái dầm, không kiềm chế được
đường tiểu, hoặc liệt dương sau khi mổ.
Người mắc phải bướu
ung thư chỉ trong thời gian ngắn rất dễ rơi vào t́nh trạng trầm cảm
(depression), mất hẳn thăng bằng trong cuộc sống, không muốn phơi bày
sự thật ngay cả với vợ hay người bà con thân thuộc. Nhiều trường hợp
phải nhờ đến các nhà tâm lư học giúp đỡ cho bệnh nhân thoát ra khỏi
t́nh trạng khủng hoảng tinh thần trước khi bắt đầu chữa bệnh.
V- CÁC CÁCH CHỮA TRỊ:
►
Nếu bướu chưa di căn,
bướu đang c̣n hạn chế, đang c̣n trong giai đoạn sớm, nhờ giải phẫu lấy
toàn bộ mầm sinh bệnh, ở giai đoạn này thi khả năng dứt hẳn bệnh rất
cao.
►
Nếu bệnh đă kéo dài
trên hai năm, một khi mà bệnh đă phát triển th́ sự chữa trị chỉ c̣n là
tạm thời và theo dơi chờ đợi qua ngày (watchful waiting). Chú ư,
trong chờ đợi, nghĩa là đă định ra bệnh nhưng không chữa trị, chờ cho
đến khi bệnh có triệu chứng tại chỗ hay đă di căn th́ cuộc sống c̣n
lại của người bệnh không quá 10 năm.
1-Phương pháp giải phẫu:
Cắt bỏ tiền liệt
tuyến theo đường mổ bụng là phương pháp giải phẫu cổ điển đă được thực
hiện 100 năm rồi. Kể từ năm 1980, cách mổ xẻ được hoàn thiện hơn
theo sự phát triển của máy móc y tế và trang bị dụng cụ hiện đại, được
xếp vào hạng đại phẫu trong ngành tiết niệu. Ngay cả cho những người
trẻ với những loại ung thư “trầm trọng” có thể sống thêm ít nhất là 10
năm. Sau cuộc giải phẫu cho dù có bác sĩ khéo tay đến đâu đi nữa,
bệnh nhân có thể sẽ bị rối loạn dường tiểu hoặc/và liệt dương.
Những năm gần đây c̣n
có phương pháp mổ nội soi, không có sẹo mổ lớn. Ưu điểm là thời gian
nằm viện ngắn hơn, nhưng thời gian mổ kéo dài 4 lần nhiều hơn phưong
pháp mổ bụng. Tuy nhiên, hậu quả như rối loạn đường tiểu, chứng liệt
dương cũng không thể tránh khỏi. Phương pháp c̣n mới, kết quả cũng
c̣n phải chờ thời gian lâu nữa mới định giá được vị trí trung thực của
nó. Sự kết hợp mổ nội soi với người máy như trong điạ hạt mổ tim hở
đang c̣n trong thời kỳ triển khai.
2-Xạ trị
(Radiation therapy) và Hoá trị liệu pháp (Chemotherapy): khi bệnh
đă lan xa.
►
Kích thích tố tuyến
dịch (Hormonotherapy) + cắt bỏ dịch hoàn
Khoảng 40 năm, theo
nghiên cứu của y học đă biết rơ dịch tinh hoàn tạo kích thích tố
(hormone) sinh dục, và chính testosterone là nguồn gốc của ung thư
Tiền liệt tuyến.
Để kết luận:
►
Nếu không có kích
thích tố testosterone th́ sẽ không có ung thư tiền liệt tuyến;
►
Nguyên nhân đưa đến
ung thư nói chung, chưa có trả lời rơ rệt. Trên 50 tuổi là thời điểm
thường phát sinh bệnh. Tuổi trung b́nh mắc bệnh là 72.3 tuổi. Tuổi
sống của người đàn ông tăng gia rơ rệt th́ số bệnh nhân bị ung thư
tiền liệt tuyến cũng theo đà tăng lên theo.
Y học cũng biết rơ là
sự bài tiết testosterone do tuyến năo thùy điều khiển. Hảng thuốc
Nhật Takeda đă t́m được một loại thuốc ức chế hoạt động của năo thùy
để chận đứng sự tiết ra kích thích tố testosterone, tức là làm ngưng
sự phát triển của bướu làm giảm thiểu rối loạn đường tiểu. Người ta
cũng c̣n ghi nhận khi dùng thuốc phần nhiều là cục bướu sẽ nhỏ lại
giúp ích rất nhiều cho bác sĩ giải phẫu.
Lúc ban đầu v́ hạn
chế thời gian có hiệu quả của thuốc, thuốc phải chích hằng ngày, dần
dần hảng thuốc bào chế đă kéo dài được hoạt động dài hơn của thuốc,
cho nên chỉ cần chích 1 tháng 1 lần. Hiện đang nghiên cứu để chỉ cần
chích 3 tháng/một lần.
Sự cắt bỏ hai dịch
hoàn đă thực hiện trên 40 năm, chận đứng 100% sự bài tiết
testosterone, có kết qủa nhanh hon là phải dùng thuốc như đă nêu
trên. Số tiền mua thuốc kích thích tố khá tốn kém nên các hảng bảo
hiểm sức khỏe đang bàn căi là có nên tiếp tục trả tiền thuốc hay là .
. . cắt bỏ dịch hoàn.
Trên thế giới có cả triệu người đang dùng thuốc này, một món lợi kếch
sù của hảng thuốc Takeda.
Vấn đề tâm linh của
người bệnh là khi nhuốm bệnh th́ kéo thêm vào chứng trầm cảm, tránh
giao tiếp với người thân, bàn bè. Sự bất hoạt động và tránh xa mọi
người, nỗi cô dơn gây nên sự xáo trộn trong cuộc sống.
Không ai hiểu rơ bệnh
bằng bác sĩ chuyên khoa, không ai biết rơ nỗi khổ tâm hay đau đớn bằng
chính bệnh nhân. Làm thế nào để tránh không gặp phải bệnh, th́ y học
chưa trả lời được. Một điều nhận xét chung:
►
Cơ thể nặng nề, sức
vóc ph́ nộm, trong lượng quá cao, thức ăn nhiều thịt. nhiều mỡ và nhất
là lượng rượu, thuốc lá là những môi trường xấu, nói chung dễ sinh
bệnh tật mà chính con người tự t́m đến.
►
Trong cuộc sống với
thức ăn thanh đạm nhiều vitamin: rau, quả, giá, đậu nành, . . . th́
mầm sinh bệnh ít hơn, có khả năng con người lánh xa được bệnh.
►
Một điểm cần phải nêu
lên lần nữa là yếu tố di truyền: con cái hay là anh em ruột thịt của
người mắc bệnh th́ khả năng nhuốm bệnh những 2-3 lần nhiều hơn và thời
điểm mắc phải bệnh những 10 năm sớm hơn.
Tài Liệu Tham Khảo:
1-
www.wikipedia.org/wiki/ung-thư-tuyến-tiền-liệt
2-
www.ungthutuyentienliet.com
3-
www.ungthu.org/cacbenhungthu/nt_prostate
4-www.cancercenter.com/prostate
5-
www.mayoclinic.org/diseases.conditions/prostatecancer
Bác
sĩ LÊ
ÁNH