|
Người ta thường bảo : Người già thường nhìn về quá khứ mà
chiêm nghiệm, nhớ thương dĩ vãng. Ở cái tuổi “ tri thiên mệnh “
này, chắc tôi cũng thế. “ Chắc “ là vì trong cái sôi nổi, hoạt
động, chút trẻ trung trong dòng máu, thỉnh thoảng tôi vẫn thấy
lòng xốn xang ray rứt và thường thích ngồi một mình nhìn
hoàng hôn buông xuống hay nhìn dòng sông lững lờ trôi hay ngắm
chị Hằng lơ lửng trên không trung bao la bát ngát… Những lúc như
thế, tôi nhớ đủ thứ và trong cái “ đủ thứ “ ấy, ngôi trường
Trung học DIÊN KHÁNH cũng hiện lên trong tôi rõ mồn một như ngày
nào tôi còn cắp sách đến trường.
Nhằm giúp các em ở huyện Diên Khánh có điều kiện học lên
Trung học, trường Trung học Võ Tánh mở thêm một phân hiệu ở
Diên Khánh và sau đó tách riêng lấy tên là trường TRUNG HỌC DIÊN
KHÁNH. Ngày ấy, không có trường Trung học Diên Khánh thì tôi
không được đi học và không có tôi ngày nay. Và bây giờ, chắc tôi sẽ
là bà già trầu, ăn trầu bỏm bẻm, đánh răng thuốc, lấy cục thuốc nhét vào
một góc môi vảnh lên, vừa nói vừa nhai trầu. Rồi thỉnh thoảng cúi xuống
vén ống quần chùi nước trầu chảy ra quanh mép miệng. Tôi sẽ là bà nhà
quê cày cấy giỏi, sẽ xắn quần cao quá đầu gối, sẽ chống nạnh cao giọng
lên la làng la xóm. Hihi..May quá ! Tôi vừa học xong lớp Nhất (lớp
Năm bây giờ) thi vào đệ Thất Trung học Diên Khánh thì đỗ ngay
mà không phải qua lớp Tiếp liên. Hồi nhỏ tôi cũng lanh, chăm chỉ
trong khi các bạn khác thì phải lên nhà anh Tư Minh luyện thi với
Ông thầy Sắc, mà mỗi lần ông thầy giơ chiếc roi mây lên là bà thầy ở nhà
dưới bay lên đưa tấm thân ốm yếu của ḿnh đỡ đ̣n cho mấy đứa học tṛ nhỏ.
Ông thầy không nỡ đánh, v́ đánh trúng bà thầy làm sao, bà lấy chiếc roi
của ông thầy đem giấu ở một nơi nào đó, rồi làm một ly nước chanh cho
thầy đỡ tức.
Mới vô Đệ Thất
H́nh kiểu bên cây hoa
để đưa vào lưu bút
Tôi, xong lớp Nhất, lên luyện thi 3 tháng, may sao chưa ăn roi lần nào,
chỉ đứng nh́n xa mà ngán. Ông thầy Sắc luyện thi nổi tiếng lắm, ở Nha
Trang, tận đâu đâu cũng học tṛ đến xin học. Chúng tôi thương anh Tư
Minh lắm. Anh la thật to mà đánh thật nhẹ, chúng tôi bao quanh anh bảo
ǵ nghe nấy. Thi vào Đệ Thất, anh thật vất vả, đưa đứa này đi thi, hỏi
bài đứa kia, có khi c̣n chơi Cầu cơ : Hồn nào ở chốn non bồng, Qua đây
hồn sẵn vui ḷng ghé chơi, Hồn bay bay bổng tuyệt vời … Mấy cặp mắt chăm
chú nh́n vào, mấy cái miệng há to ra nh́n con cơ chạy. Anh Tư hỏi : Kỳ
thi này tṛ Trí đậu không, tṛ Lê đậu không … tụi tôi nh́n theo cơ chạy
muốn nổ con mắt và run như cầy sấy, tim muốn nhảy ra ngoài. Hihi…chưa
xong ǵ hết là ông thầy xách roi mây ra la cho một trận, tụi tôi chạy tứ
tán, anh Tư bị thầy lôi vô trong nhà la quá trời.
Và khi chúng tôi đậu là cả một bữa tiệc lớn trong đời. Ông thầy Sắc dặn
ḍ đứa này, vuốt ve đứa kia, c̣n anh Tư Minh nh́n tụi tôi đầy thương yêu
…rồi chuẩn bị đón lứa học tṛ khác chèo thuyền đưa khách sang sông. “
Khách sang sông tụi em “ vẫn nhớ về ông thầy bà thầy, về anh, với tất cả
ḷng biết ơn, anh Tư Minh ạ !
Giă từ ngôi trường nhỏ bé gần gũi ở xă, tôi bước lên bậc Trung học với
chiếc áo dài trắng vụng dại ngây thơ, suôn đuột từ trên xuống dưới, đôi
guốc lộc cộc, tóc có một nhúm thế mà lúc nào cũng xơa ngang vai. Điệu
đàng thế, lúc nào tôi cũng chăm chăm giữ chiếc áo dài trắng sợ vấy mực
v́ chị Hai cứ đe :
- Dính mực là tao giặt không ra dơ ráng chịu đó !
Và càng chăm chỉ học tại ông già cứ bảo :
- Cho con học là may lắm đó. Học mà ở lại lớp là ở nhà nghe chưa!
Cổng Thành Diên Khánh
với bao nữ sinh đi học tung bay áo trắng
Nhà tôi nghèo, ba má anh chị lo cho tôi được khoác chiếc áo dài trắng là
cả niềm vui lớn và là vinh dự ở làng Thanh Minh rồi. Hồi đó, thi Đệ Thất
rất khó đậu, cả làng chỉ có một, hai người đậu, mà tôi mới thi là đậu
năm đầu nên cũng hănh diện lắm nên ba má cũng mừng mà kèm thêm nỗi buồn
là lo tiền ăn học. May mà, có trường Trung học Diên Khánh mở ra chứ nếu
xuống Nha Trang học. À, lúc đó ra sao nhỉ ! Chắc có nước ở nhà tráng
bánh với má. Mỗi sáng, sau khi ăn bánh ướt, tôi mặc áo dài đi học thật
sớm. Ba tôi lúc nào cũng trợn mắt :
- Đi đứng cho đàng hoàng …
Tôi sợ ba tôi một phép, miệng lí nhí :
- Dạ…dạ..
Rồi chạy vụt ra cổng theo Lê, con nhỏ bạn thân đang chờ trước cổng, c̣n
vương ánh mắt nghiêm khắc mà đầy âu yếm của ông già nh́n theo. H́nh như
đa số những người cha nông thôn là vậy, thương con đứt ruột mà lúc nào
cũng làm bộ nghiêm trang, nạt nộ, không nói lời nào yêu thương, chờ khi
con ngủ th́ cầm tay cầm chân nựng nịu hôn hít. Tôi nhớ có lần đi học về,
trời mưa không dứt, nước sông Cái dâng nhanh, nước cầu Hà Dừa tràn qua
khúc cua Trường Thạnh, lũy tre quằn quại oằn ḿnh dưới cơn băo táp. Ba
tôi mặc quần đùi, trùm áo mưa, đội nón cời, cầm cây sào thật dài đi ḍ
đường đón tôi. Trước các bạn, tôi mắc cỡ bao nhiêu khi ông xốc cơng tôi
trên lưng với áo dài, cặp táp, đôi guốc mộc ….Tôi ôm cổ ba tôi thật chặt,
nằm êm trên cái lưng xương ơi là xương, mà nghe quặn thắt, nước mắt tôi
chảy dài ḥa với nước mưa. Tôi thút thít cố giấu nhưng nước mắt nước mũi
cứ chảy. Ba tôi mất hồn, gặng hỏi, tôi nói thầm bên tai ông :
- Con thương ba. Sao nhà ḿnh nghèo quá hả ba ?
Ba tôi nộ :
- Thương ba th́ gắng học nghe chưa ?
Giá lúc đó có bài mà Hương Lan thường hát ba làm ngựa cho con, cưỡi
ngựa ngựa phi, đi qua cỏ non, th́ tôi cũng hát liền.
Xem phần 2
q
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
q
|