Tục lệ mê tín của xóm tôi có từ bao đời xa xưa được truyền đạt
từ đời này qua đời khác dưới nhiều hình thức khác nhau về mê
tín, làm cho mọi người lo sợ hay lo lắng đủ mọi mặt, phần thì
mất tiền mất của, phần thì sợ không dám làm, phần thì lo cầu
nguyện cúng bái, phần thì tôn trọng kính nể hơn bậc cha
mẹ,.v.v...
Như khi ở trên trời cao xuất hiện một vật lạ giống như sao băng
hay mống chuồn thì người trong xóm tin rằng khi thấy ta liền cầu
nguyện điều gì mình mong muốn là sẽ đem lại như ý. Người có
quyền tối cao như tướng cầm quân đánh đâu thắng đó có sự tinh
tường vô cùng của thần linh hay gọi tướng nhà trời hay còn gọi
là âm binh thiên tướng theo mê tín.
Hồi tôi còn ở quê nhà có nghe bà ba Bố kể rằng ông Lý-Ba biết
tàng hình biến mất hoặc đổi dạng làm cho thực dân PHÁP không thể
nào bắt ông ta được. Như vậy có nghĩa là có phép thuật kì lạ
khiến người ta phải nễ sợ tôn kính cũng là theo mê tín.
Khi ta bắt được con thằn lằn thì nó vùng vẫy làm đứt đuôi ngoắt
qua ngoắt lại thì người trong xóm nói cái đuôi nó đang chưởi mày
theo mê tín.
Khi ai đó mọc mụt lẹo thì có người nói tại nhìn chó dính lẹo
cũng theo mê tín khuyên cách chữa trị bày lấy máu của con rệp
bôi lên mụt lẹo thì mụt lẹo sẽ biến mất.
Những người buôn bán thường cầu nguyện thả thuyền giấy trên dòng
sông đốt đèn cầy (bịch lạp) và bỏ ít tiền trong thuyền trôi đi
tin rắng mua may bán đắt hoặc cúng cho linh hồn đã khuất hay
khẩn vái điều gì đó gọi là bề trên. Người trong xóm cho là tiền
đó đã bị ếm nếu ta thấy ta không được lượm vì tin rằng có thể
gây cho ta đau bịnh hoặc chết người nên ai cũng lo sợ.
Và có nhiều thầy cúng giải tà ma, yêu quỉ gì đó, dùng giấy vẽ
bùa dán tứ phía, là bùa đốt thành tro pha vào nước uống và đốt
cả một bó nhang to thổi lửa phun vào mặt để trị bệnh ăn tiền
theo mê tín.
Nhiều tục lệ mê tín ở quê nhà hiện nay vẫn còn tin tưởng và sử
dụng ví như khi người lớn đang ăn trứng hột vịt lộn con cháu
thèm muốn ăn nhỏ dãi, nên ngửa tay hoặc hỏi xin cho con ăn với
thì các bậc lớn tuổi nói rằng con không được ăn vì con còn nhỏ
tuổi ăn sẽ học ngu đần thi rớt mà chờ lớn rồi hẳn ăn.
Nói đến thi rớt, tôi mới nhớ lại khi gạo bài thi mà có con nhện
rơi trong sách vở, đó là điềm báo trước thi rớt. Hoặc đi thi mà
ăn trái bí thì giải đề thi cũng bị bí.
Con cái khi sanh ra nhiều cha mẹ mê tín rằng vì không hạp tuổi
sẽ đau bịnh hoặc bị chết nên rước thầy về nhà cúng bái và sau
cùng thầy xâm một chữ thập giữa trán để cầu xin và thầy còn dặn
rằng thường xuyên mang con đi tới chùa đưa đầu vào chuông dọng
ba cái làm cho đứa bé giật mình khóc điếng thì con cái sẽ vượt
qua khỏi hay thoát nạn.
Theo mê tín cho rằng nếu ta đi đêm giữa đường nghe ma rải cát
nghe xào xạt, thì ta dạn dĩ hứng lấy cát đem về nhà bỏ vô chảo
rang nóng thì con ma ngồi khóc kêu vang, năn nỉ ỉ ôi trả lại cát
cho nó hoặc đừng rang nữa.
Còn có sự mê tín này nếu ta chui qua những sợi dây phơi đồ sẽ u
mê đục mặt. Khi mà mèo đẻ ta chờ lấy được cái nhau rồi đem phơi
khô xong treo trong nhà sẽ mang lại sự giàu to. Theo mê tín cũng
cho rằng nếu ta ăn trứng dít hoặc thịt dít (con đú hoặc rùa
biển) thì xui, còn ăn thịt heo rừng thì đem lại sự hên và may
mắn.
Con người khi lấy nhau thầy coi phải hạp tuổi mới làm ăn tốt và
sống đời, ở kiếp, còn nếu như không hạp tuổi thì có thể làm ăn
thua lổ hoặc chồng mất, vợ mất hoặc đi lính sẽ bị tử trận.
Trong nhà có người bị mất tích hoặc không cho đi đêm vì đêm tối
ma xuất hiện sẽ bắt rồi đem đi giấu trong bụi tre và cho ăn phân
bò, vì vậy trong nhà có người lớn hoặc trẻ con mất tích thì họ
loan báo cả hàng xóm cùng nhau dắt chó ra gò tìm kiếm theo mê
tín.
Cũng theo mê tín người trong xóm đều cho rằng nếu ta chụp hình
chung ba người thì không nên hay gây ra rủi ro.
Cha mẹ thường la rằng nếu thấy con cái nằm ngủ đưa chân vào bàn
thờ thì nhà cửa bị xui xẻo. Khi ta có rắn đón đường hoặc băng
ngang trước mặt thì thế nào cũng có đềm không lành nói lên sự mê
tín. Khi nghe chuột xạ kêu chít chít trước nhà là có khách viếng
thăm vào ngày mai.
Những thầy phù thủy dùng các ngón tay bắt chéo cho nhau hay đan
chéo các ngón tay vào nhau thành chữ hoặc hình để làm phép trừ
ma quỉ theo mê tín. Con người còn dùng giấy để vẽ hình và ghi
chữ theo bốn hướng hoặc tên tuổi và năm sinh, ngoài ra còn trộm
một miếng gỗ quan tài, hay có thể cắt một miếng gỗ thành hình
trái tim, xong rồi cho ngón tay chỉ vào đó để cầu cơ gọi ma quỷ
hay hồn người chết trở về đoán vận mệnh. Bảo bối gôi là vật có
phép lạ của thần tiên, còn gôi là bảo bối di truyền hết sức quý
giá, được gìn giữ thận trọng theo phim tàu ta cho là theo mê
tín. Những người coi bói còn dùng các ngón tay bấm giờ để tính
ngày giờ tốt xấu theo mê tín. Nhiều ông thầy bói dùng nước mưa
trong sạch rẩy vào mặt cho hết phong long; vậy mà người ta rất
quý trọng và tốn nhiều tiền của theo mê tín.
Tóm lại tục lệ mê tín của xóm tôi là tin vào những chuyện thần
linh, yêu tinh ma quỉ, thầy bùa tướng số một cách mê muội, mà
còn dùng làm phương tiện để đạt kết quả ước muốn riêng về tiền
bạc hoặc gạt gẫm những kẻ yếu bóng vía, dễ tin hay những người
không hội đủ trình độ kiến thức khoa học căn bản cho cuộc sống
hàng ngày. Do đó mê tìn đã làm cho trẻ thơ và nhất phái nữ tin
tưởng và mê chuộng một cách mù quáng thiếu suy xét mà còn lạm
dụng viết vào sách vở bán ngoài thị trường.
Hiện nay những phong tục lạc hậu lỗi thời, phong cách mê tín dị
đoan trong 4 Phần mà tôi đã cố gắng ghi lại trong suốt thời gian
tôi còn sống tại xóm Rượu, Ninh Hòa. Tôi tin rằng thế kỷ 21 này
với kỷ nguyên của khoa học tiến bộ và phát triển vượt bực, người
dân quê tôi sẽ được giáo dục bớt tin vào mê tìn dị đoan quá cũ
kĩ, lỗi thời, lạc hậu và phản với khoa học đương thời.