Tuyển
Tập:
LIÊU
TRAI
CHÍ
DỊ
GS
Đàm
Quang
Hưng
Giáo
Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas
039. CỤC TRÁ
Tuẫn cẩu dăng doanh mộ dạ kim
Tiếu tha xảo hoạn hệ viên tâm
Ô đài khống tự thông quan tiết
Mặc sắc tà phong hà xứ tầm
039.
NGỰ SỬ BỊ LỪA TIỀN
Ở kinh đô có quan
ngự sử họ Triệu, nuôi một gia nhân thân tín tên Chu Tiệp.
Một hôm rảnh việc, Chu Tiệp xin chủ cho ra chợ coi thuật
nhân diễn tṛ. Triệu công ưng thuận.
Dọc đường, Chu Tiệp chợt thấy
từ xa có một khách lạ, quần áo mới tinh, đi ngược chiều
ḿnh. Khi gặp Chu Tiệp, khách dừng chân, gật đầu chào. Chu
Tiệp cũng dừng chân, gật đầu đáp lễ. Khách nói:“Ở chợ có
thuật nhân diễn nhiều tṛ hay lắm. Mấy hôm nay đẹp trời,
ngày nào đệ cũng ra coi. Huynh đă coi chưa?” Chu Tiệp
đáp:“Chưa!” Khách nói:“Thế th́ để hôm nào rảnh rỗi, đệ sẽ
mời huynh đi coi!” Chu Tiệp đáp:“Cám ơn!” Khách bèn nói sang
nhiều chuyện khác, toàn là những chuyện trời mưa, trời nắng.
Lát sau, khách tự giới thiệu:“Đệ họ Vương, tên Bảo, làm nội
sử trong hoàng cung, hầu hạ công chúa. C̣n quư danh là ǵ,
làm việc ở đâu?” Chu Tiệp đáp:“Đệ họ Chu, tên Tiệp, làm gia
nhân cho Triệu ngự sử!” Vương Bảo cười, nói:“Thế ra chúng
ḿnh cùng có số làm nô bộc! Huynh có biết quan ngự sử nhà ta
năm nay được bao nhiêu tuổi rồi không?” Chu Tiệp lắc đầu,
đáp:“Đệ không rơ, nhưng chắc cũng cỡ gần năm mươi!” Vương
Bảo chép miệng nói:“Nghĩ cho cùng, tuy chúng ḿnh nghèo,
phải đi làm nô bộc, nhưng lại được cái tâm tư thanh thản,
chứ các quan ở kinh đô này, vị nào cũng bị lao tâm khổ tứ!
V́ hầu hạ trong hoàng cung lâu ngày nên đệ biết là quan nào
cũng bị người khác ḍm ngó chức vị của ḿnh! Quan nào không
chịu dựa vào thế lực của một vị hoàng thân th́ dễ bị mất
chức như chơi! Quan ngự sử nhà ta có dựa vào thế lực của ai
không?” Chu Tiệp lắc đầu, đáp:“Đệ không rơ, nhưng chắc là
không!” Vương Bảo nói:“Nếu quả vậy th́ nguy hiểm lắm. Huynh
thử nghĩ coi, giả dụ quan ngự sử nhà ta bị kẻ nào ghen ghét
dèm pha rồi bị triều đ́nh băi chức th́ ai là người đứng ra
che chở cho?” Chu Tiệp vội hỏi:“Theo ư huynh, nếu chưa có
chỗ dựa th́ bây giờ nên dựa vào ai?” Vương Bảo đáp:“Có thể
dựa vào công chúa!” Chu Tiệp hỏi:“Muốn dựa vào công chúa th́
phải nhờ ai tiến dẫn?” Vương Bảo đáp:“Chính đệ có thể tiến
dẫn được v́ công chúa tin đệ lắm! Huynh biết không? Quan thị
lang Tôn Tất Giang ở kinh đô này cũng nhờ đệ tiến dẫn đấy!
Chỉ cần quan ngự sử nhà ta chịu bỏ ra ngàn vàng biếu công
chúa th́ đệ bảo đảm là có thể tiến dẫn được!”
Mừng thầm là hôm nay ḿnh gặp
vận hên, có thể giúp được chủ một việc quan trọng, Chu Tiệp
hỏi:“Nhà huynh ở đâu?” Vương Bảo cười, đáp:“Huynh hỏi ngớ
ngẩn quá! Làm nội sử trong hoàng cung th́ phải ở trong hoàng
cung chứ c̣n ở đâu? Tuy nhiên, thỉnh thoảng đệ cũng được
công chúa cho phép về ngủ tại nhà riêng ở ngoài phố một
đêm!” Rồi Vương Bảo lấy que bên đường vạch xuống đất mà chỉ
cho Chu Tiệp biết vị trí nhà ḿnh. Chu Tiệp gật gù, nói:“Đệ
biết căn nhà này rồi! Nó ở gần nhà quan ngự sử lắm!” Vương
Bảo cười, nói:“Té ra chúng ḿnh là hàng xóm với nhau mà
không biết! Muốn t́m đệ, sáng sớm huynh cứ tới nhà riêng của
đệ xem sao, may ra hôm đó đệ được về nhà cũng chưa biết
chừng!” Nói xong, Vương Bảo xin từ biệt.
Về nhà, Chu Tiệp thuật với
chủ việc ḿnh gặp khách lạ. Triệu công mừng lắm. Sáng sau,
Triệu công sai Chu Tiệp đi mời Vương Bảo tới nhà ḿnh dự
tiệc ngay tối ấy. Chu Tiệp liền đi. Vương Bảo nhận lời.
Tối ấy, đúng giờ, Vương Bảo
tới. Sau khi chào hỏi, Triệu công mời Vương Bảo nhập tiệc.
Trong tiệc, Triệu công hỏi ḍ về tính t́nh công chúa. Vương
Bảo trả lời rất trôi chảy. Triệu công lại hỏi ḍ về mấy việc
vừa xảy ra trong phủ đệ công chúa. Vương Bảo cũng trả lời
rất trơn tru. Thấy vững bụng, Triệu công mới hỏi: “Nếu việc
tiến dẫn mà thành th́ phải thưởng công như thế nào?” Vương
Bảo đáp: “Tiểu nhân chỉ muốn tiến dẫn ngài với công chúa
thôi chứ chẳng mong được thưởng! Nếu không có duyên được làm
bạn với Chu huynh th́ dù được thưởng trăm đồng vàng tiểu
nhân cũng không dám nhận lời tiến dẫn!” Thấy khách không
chịu nhận thưởng, Triệu công càng tin tưởng, nể trọng khách.
Lát sau, Vương Bảo đứng dậy,
nói:“Tiểu nhân xin cám ơn ngài đă cho phép được ngồi hầu
tiệc tối nay. Xin ngài cự chuẩn bị sẵn sàng đầy đủ cho. Khi
nào có dịp tŕnh lên công chúa, tiểu nhân sẽ xin kính báo
ngay để ngài rơ. Tiểu nhân sẽ cố gắng thu xếp công việc cho
nhanh để đền đáp tấm thịnh t́nh của ngài. Bây giờ khuya rồi,
tiểu nhân xin cáo biệt!” Triệu công bèn tiễn khách ra tận
cổng.
Khi trở vào nhà, Triệu công
lấy ngay ngàn vàng dành dụm, cho vào túi gấm lớn, cất kỹ
trong pḥng riêng.
Hai hôm sau, không
được tin tức ǵ.
Đột nhiên, trưa hôm thứ ba,
nghe có tiếng gơ cổng, Triệu công vội sai Chu Tiệp chạy ra
coi. Thấy Vương Bảo cưỡi tuấn mă rất đẹp, đứng ở bên ngoài,
Chu Tiệp vội mở cổng mời vào.
Vào pḥng khách, thấy Triệu
công, Vương Bảo chắp tay vái chào rồi nói: “Xin ngài sửa
soạn ngay cho để cùng tiểu nhân tới phủ đệ công chúa! Công
chúa đă chấp thuận việc tiếp kiến, truyền cho tiểu nhân phải
sắp xếp giờ giấc. Từ sáng tới giờ, công chúa bận tiếp khách,
hết đám này đến đám khác, chưa có lúc nào rảnh. Thấy chiều
nay công chúa có một lúc rảnh, tiểu nhân vội chạy tới đây
mời ngài, kẻo không biết đến bao giờ mới lại gặp dịp thuận
tiện như thế!” Triệu công hỏi:“Phủ đệ công chúa ở trong
khuôn viên hoàng cung. Bản chức không có giấy phép xuất
nhập, làm sao mà vào?” Vương Bảo cười, nói:“Công chúa làm
việc kín đáo lắm, đâu có lộ liễu đến độ tiếp kiến các quan
đại thần trong khuôn viên hoàng cung! Công chúa có một phủ
đệ riêng ở ngoài phố, chỉ dùng để tiếp kiến các quan thôi!”
Triệu công trách:“Sao không nói trước cho bản chức biết để
khỏi bị thắc mắc! Xin chờ một chút để bản chức sửa soạn!”
Nói xong, Triệu công quay qua bảo Chu Tiệp:“Xuống chuồng dắt
ngựa lên đây!” Chu Tiệp vâng dạ. Nghe Vương Bảo hối
thúc:“Xin ngài sửa soạn mau cho!” Triệu công vội vào pḥng
riêng, lấy túi vàng đem ra sân. Chu Tiệp dắt ngựa tới. Triệu
công lên ngựa, theo Vương Bảo ra khỏi nhà.
Sau khi dẫn Triệu công đi
ḷng ṿng đến hơn mười dặm, Vương Bảo mới dẫn Triệu công tới
cổng một phủ đệ. Qua cổng, vào sân, Triệu công thấy hai cánh
cửa chánh điện đóng im ĺm. Thấy Vương Bảo xuống ngựa, buộc
ở góc sân, Triệu công cũng bắt chước. Vương Bảo nói:”Xin
ngài vui ḷng đứng chờ ở ngoài này một lát để tiểu nhân vào
tŕnh công chúa trước!” Rồi Vương Bảo bước vào điện.
Lát sau, Vương Bảo chạy ra,
tới gần Triệu công, ghé tai th́ thầm:“Xin ngài vui ḷng trao
túi vàng cho tiểu nhân đem vào tŕnh công chúa trước!” Triệu
công bèn trao. Lát sau, hai cánh cửa điện đột nhiên mở rộng.
Rồi một toán chừng hai chục thị nữ từ trong điện bước ra,
đứng dàn thành hai hàng dọc, từ cửa điện tới ngoài sân.
Chợt có tiếng Vương Bảo hô
vọng ra:“Công chúa cho vời Triệu ngự sử vào diện kiến!” Lập
tức, hai hàng thị nữ lần lượt lập lại câu hô ấy, từ trong ra
ngoài. Triệu công bèn khom lưng, khúm núm cất bước giữa hai
hàng thị nữ.
Vào điện, ngửng đầu nh́n,
Triệu công thấy một nữ lang, dung nhan diễm lệ, trang sức
lộng lẫy, tác phong quư phái, ngồi trên bục cao. V́ chưa
biết mặt công chúa, Triệu công đinh ninh nữ lang là công
chúa! Thấy hai bên tả hữu có tám thị nữ mặc áo gấm thêu,
đứng dàn thành hai hàng ngang, tuốt gươm đứng hầu, c̣n Vương
Bảo th́ đứng chắp tay ở góc điện, Triệu công vội phủ phục
xuống chiếc thảm hoa trước bục mà lạy hai lạy, hết sức cung
kính. Nữ lang lên tiếng:“Quan ngự sử hăy b́nh thân!” Triệu
công bèn đứng dậy.
Nữ lang lại nói:“Quan ngự sử
hăy an tọa!” Triệu công bèn tới ngồi ở chiếc ghế trống dành
cho ḿnh. Nữ lang truyền lệnh:“Thị nữ đâu! Hăy dâng trà mời
quan ngự sử!” Lập tức có một thị nữ từ pḥng trong bước ra,
hai tay bưng một chiếc khay trên có một chén trà nóng, khói
bay nghi ngút, mùi thơm ngào ngạt, đem đặt trên chiếc đôn
cạnh chỗ Triệu công ngồi. Nữ lang mời:“Quan ngự sử hăy dùng
trà!” Triệu công bèn nâng chén trà lên môi. Lúc đó, nữ lang
mới nói:“Quan ngự sử cứ yên tâm mà làm việc ở kinh đô. Có
điều chi trở ngại, cứ nói cho ta biết!” Triệu công chỉ líu
ríu vâng dạ.
Lát sau, Triệu công đứng
dậy, xin cáo biệt. Nữ lang nói:“Quan ngự sử hăy khoan! Ta có
chút quà biếu!” Rồi truyền lệnh:“Thị nữ đâu! Hăy đem quà ra
biếu quan ngự sử!” Lập tức có hai thị nữ từ pḥng trong bước
ra, bưng hai chiếc hộp rất đẹp đem đặt cạnh khay trà, một
hộp đựng mũ điêu mới, một hộp dựng hài đoạn mới. Triệu công
bèn chắp tay vái tạ nữ lang. Nữ lang nói:“Quan ngự sử cứ an
tâm mà làm việc, có điều chi trở ngại cứ để ta lo!” Lúc đó,
Vương Bảo mới từ góc điện bước tới chỗ Triệu công, ôm hai
hộp quà đem ra sân. Triệu công bèn chắp tay vái chào nữ lang
rồi quay người bước theo Vương Bảo. Tới góc sân, Vương Bảo
tháo ngựa, bỏ quà vào hai chiếc túi bên ḿnh ngựa, trao dây
cương cho Triệu công, tiễn ra khỏi cổng rồi mới quay vào.
Trên đường về, Triệu công
mừng lắm, cứ thầm cám ơn Vương Bảo.
Sáng sau, Triệu công bảo Chu
Tiệp dẫn ḿnh tới nhà Vương Bảo để cám ơn. Tới nơi, thấy cửa
đóng then cài, hai thầy tṛ đành ra về.
Thấy ba sáng liền đều như
thế, hai thầy tṛ bèn bàn tán với nhau chắc Vương Bảo bận
việc trong hoàng cung nên không xin được phép về nhà. V́
thế, hai thầy tṛ cũng không quan tâm.
Hơn một tuần sau,
thấy Vương Bảo vẫn vắng bóng, Triệu công mới bắt đầu chột
dạ. Triệu công bèn gọi Chu Tiệp lên mà tỏ nỗi lo âu, rồi chỉ
đường cho Chu Tiệp tới phủ đệ nữ lang ở ngoài phố để ḍ hỏi.
Chu Tiệp liền tuân lệnh chủ.
Tới nơi, thấy phủ đệ vắng
tanh, Chu Tiệp đánh bạo vào nhà ông lăo hàng xóm, hỏi
thăm:“Mấy hôm nay, lăo ông có thấy công chúa trong hoàng
cung ra đây chơi không?” Ông lăo ngạc nhiên, hỏi lại:“Công
chúa nào?” Đáp:“Công chúa trong hoàng cung, ái nữ của đức
đương kim hoàng thượng chứ c̣n công chúa nào?” Ông lăo ngơ
ngác, nói:“Lăo phu ở đây gần cả đời người, có thấy công chúa
nào trong hoàng cung ra ngoài này chơi bao giờ đâu? Phủ đệ
này là của gia đ́nh họ Cự. V́ không có người thuê, họ Cự bỏ
trống đă từ lâu. Tháng trước, lăo phu thấy có một bọn người
kéo nhau tới đây thuê để ở. Họ Cự bằng ḷng cho thuê. Bọn
người dọn tới ở, nhưng chỉ ở ít lâu rồi lại dọn đi ngay”
Hỏi:“Họ dọn đi từ bao giờ?” Đáp: “Cũng được hơn một tuần
rồi!” Nghe nói, Chu Tiệp kinh hăi quá, vội cáo biệt ông lăo
để chạy về tŕnh chủ.
Nghe tŕnh, Triệu công đứng lặng hồi lâu. Thế rồi hai thầy
tṛ chỉ c̣n biết nh́n nhau mà thở dài, tiếc của.
GS
Đàm
Quang
Hưng
Giáo
Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas
www.ninh-hoa.com |