Hỉ thập di thoa bất vị tài

Nhất tiêu dâm xá sát cơ khai

Bất di ngân phục phi vô ý

Lưu đãi tha thì xuất thủ lai

276. VỤ ÁN CHU THÀNH

Huyện Chuy Xuyên, tỉnh Sơn Đông, có hai làng Đông Thái và Nhai Trang, cách nhau chừng sáu dặm, cùng nằm về phía đông của huyện.

Năm ấy, triều đình bổ nhậm một vị tân quan họ Phí, tên Huy Chỉ, tới Chuy Xuyên giữ chức quan tể, thay thế quan tể cũ hồi hưu. Phí công là người tỉnh Chiết Giang, tính tình hiền lành, nhân hậu, thi đậu tiến sĩ.

Trong làng Nhai Trang có thương gia họ Trịnh, tên Thường, có vợ họ Vương. Trịnh Thường có người em trai, tên Tưởng, cũng cư ngụ ở trong làng.

Một hôm, Trịnh Thường tới nhà bạn uống rượu. Khuya về, Trịnh Thường say lảo đảo, bị một kë núp trong bụi cây bên đường, cầm dao xông ra đâm chết.

Gần sáng, khi nghe tin chồng bị đâm chết ở dọc đường, Vương thị lăn ra gào khóc thảm thiết. Lát sau, Vương thị vào phòng ngủ, thắt cổ tự tử chết.

Nghe tin anh ruột với chị dâu đã chết, Trịnh Tưởng vội lên huyện đường trình quan. Nghe lời trình, Phí công bèn đích thân tới nơi xảy ra án mạng để khám tử thi. Thấy trong túi vải quấn quanh bụng tử thi vẫn còn năm đồng bạc, Phí công nghĩ rằng hung thủ giết Trịnh Thường không phải là muốn giết người để cướp của. Phí công liền sai lính đi bắt hết các nông dân trong hai thôn phụ cận với làng Nhai Trang lên huyện đường thẩm vấn. Thẩm vấn hết lượt mà không tìm ra manh mối gì, Phí công liền thả cho các nông dân ra về, rồi cho phép Trịnh Tưởng làm tang lễ cho anh ruột và chị dâu.

Phí công giao việc dò tìm hung thủ cho hai nông dân cư ngụ ở gần nơi xảy ra án mạng, hẹn cứ mười ngày lại phải lên huyện đường trình báo kết quả một lần.

Hơn nửa năm sau.

Không ai tìm ra được manh mối gì về hung thủ giết Trịnh Thường nên án mạng cũng nguội dần.

Nghĩ rằng quan tể này nhu nhược, lơ là trong việc truy tầm hung thủ giết anh mình, Trịnh Tưởng uất ức, bèn lên huyện đường, xin được gặp Phí công. Phí công cho vào gặp. Trịnh Tưởng thưa:"Bẩm đại quan, gia huynh bị sát hại đã quá nửa năm mà huyện đường vẫn chưa tìm ra được hung thủ! Tiểu nhân kính xin đại quan lưu tâm tới việc tìm ra hung thủ để cho gia đình tiểu nhân khỏi bị uất ức!" Nghe thấy thế, Phí công nổi giận, mắng Trịnh Tưởng:"Ngươi cũng có tìm ra được hung thủ giết anh ngươi đâu mà ngươi lại đi trách người khác? Bộ ngươi muốn ta bắt hết các lương dân trong huyện này lên đây tra khảo để tìm ra hung thủ giết anh ngươi hay sao?" Rồi Phí công sai lính đuổi Trịnh Tưởng đi. Biết không thể làm chi hơn, Trịnh Tưởng đành nuốt hận ra về.

Lại nửa năm sau.

Một hôm, Phí công sai lính đi bắt những huyện dân trốn thuế về huyện đường chịu đòn phạt. Thi hành lệnh quan, lính đi bắt được trên hai chục kẻ trốn thuế, dẫn về huyện đường, đem vào trình quan. Phí công liền sai lính dắt tất cả ra sân, cứ theo luật mà đánh mỗi kẻ hai chục roi. Trong số những kẻ trốn thuế, có kẻ họ Chu, tên Thành, rất nhát đòn. Sợ bị đòn, Chu Thành nhờ lính vào trình quan rằng hôm nay mình có mang theo đủ tiền để nạp thuế cho huyện. Phí công liền cho gọi Chu Thành vào huyện đường. Phí công hỏi:"Ngươi muốn chi?" Chu Thành đáp:"Bẩm đại quan, tiểu nhân muốn nạp tiền thuế!" Phí công hỏi:"Tiền đâu?" Chu Thành đáp:"Bẩm đại quan, đây!" Rồi Chu Thành móc nguyên cả túi tiền dâng lên quan. Quan liền sai lính dốc tiền ra đếm.

Lính đếm xong, trình rằng Chu Thành đã nạp đủ thuế. Phí công liền ra lệnh cho lính tha Chu Thành. Chu Thành mừng quá, vội quỳ xuống lạy tạ quan rồi đứng dậy, xin cáo biệt. Chợt Phí công nói:"Hãy khoan! Ngươi phải trả lời ta mấy câu rồi mới được ra về!" Chu Thành nói:"Tiểu nhân xin tuân lệnh đại quan!" Phí công hỏi: "Ngươi ở làng nào?" Chu Thành đáp:"Bẩm đại quan, tiểu nhân ở làng Đông Thái!" Phí công hỏi:"Chỗ ngươi ở cách làng Nhai Trang bao xa?" Chu Thành đáp:"B¦m đại quan, chừng sáu dặm!" Phí công hỏi:"Năm ngoái, trong làng Nhai Trang có tên Trịnh Thường bị giết chết ở dọc đường. Ngươi quen biết với y như thế nào?" Chợt Chu Thành thất sắc, chối bai bải bằng giọng run run:"Bẩm đại quan, tiểu nhân không hề biết y là ai cả!" Đột nhiên, Phí công quát:"Chính ngươi đã giết y mà còn nói là không hề biết y!" Chu Thành thưa:"Bẩm đại quan, quả thực tiểu nhân không hề biết y!" Phí công bèn hét lính:"Bay đâu! Hãy đem tên này ra sân, kìm kẹp tra khảo để lấy cung cho ta!" Tuy rất nhát đòn nhưng Chu Thành vẫn một mực kêu oan vì sợ nếu nhận tội thì sẽ bị kết án tử hình. Nhưng rồi, vì bị lính kìm kẹp tra khảo đau quá, Chu Thành đành phải nhận tội. Lính vào trình. Phí công liền cho gọi chủ bạ đem giấy bút ra ghi lời thú tội của Chu Thành.

Chủ bạ ghi lời khai của Chu Thành như sau:

"Mùa hè năm ngoái, nhân ngày lễ chúc thọ bố mẹ chồng, vợ Trịnh Thường là Vương thị không có nữ trang để đeo nên ngượng, nhờ chồng sang mượn nữ trang của vợ người hàng xóm. Vì chồng không chịu đi nên thị phải đi mượn lấy, đem theo giấy gói và túi vải. Được vợ người hàng xóm thuận cho mượn, thị mừng lắm, bèn lấy giấy ra gói, cất vào túi vải, rồi cho túi vào ống tay áo mà đem về. Tới nhà, lấy túi ra coi, thấy túi đã mất, thị kinh hãi quá, giấu kín chồng, không cho chồng hay. Nghĩ đã đánh rơi ở dọc đường, thị vội chạy đi tìm. Tìm mãi không thấy, thị càng kinh hãi. Biết không thể kiếm đâu ra tiền để đền vợ người hàng xóm, thị buồn lắm, ý muốn tự tử.

Tiểu nhân vốn là chỗ quen biết với vợ chồng thị. Hôm ấy, nhân qua Nhai Trang có việc, đang đi ở ngoài đường, chợt nhìn thấy một người đàn bà đi ở đằng trước, tiểu nhân nhận ra ngay là vợ Trịnh Thường. Khi thấy thị đánh rơi cái túi, tiểu nhân vội chạy tới lượm lên coi. Thấy trong túi có nhiều nữ trang, tiểu nhân chợt nảy ý là sẽ cho thị hay rồi sẽ ép thị phải cho mình giao hoan thì mình mới trả lại cái túi. Tiểu nhân bèn rình nghe tin tức về vợ chồng thị.

Ba hôm sau, được tin sáng ấy chồng thị đã đi buôn hàng ở xa, để thị ở nhà một mình, nên ngay đêm ấy, tiểu nhân vội đem túi nữ trang, mò tới nhà thị. Tới nơi, trèo tường vào nhà, lẻn vào phòng thị, thấy phòng trống vắng, tiểu nhân kinh ngạc quá, vội chạy ra. Tới sân, thấy thị đang nằm ngủ hớ hênh trên chõng, tiểu nhân mới hiểu rằng vì khí trời nóng bức, thị đã đem chõng ra sân nằm ngủ cho mát. Tiểu nhân bèn tiến tới chõng, lột thị ra mà cưỡng chiếm. Chợt thấy thị tỉnh giấc, la hét ầm ĩ, tiểu nhân vội dùng tay bịt miệng thị lại, dốc hết nữ trang trong túi vải ra, dúi vào tay thị, chỉ giữ lại cái túi không. Thấy được tiểu nhân trả lại tất cả nữ trang mượn của vợ người hàng xóm, thị mừng quá, bèn im tiếng la hét, để mặc cho tiểu nhân muốn làm chi thì làm.

Gần sáng, khi tiểu nhân cáo biệt, thị dặn:"Tới lần này thôi nghe! Lần sau đừng tới nữa! Chồng thiếp vừa khoẻ vừa dữ! Y mà biết chuyện thì chết cả hai!" Nghe thị nói thế, tiểu nhân chợt nổi giận, nói:"Ta mà đem túi nữ trang này tới kỹ viện thì sẽ được ngủ với biết bao nhiêu là con gái trong biết bao nhiêu là đêm trường, chứ đâu có phải là chỉ được ngủ với một đàn bà trong một đêm ngắn như thế này mà thôi?" Thấy tiểu nhân nổi giận, thị đấu dịu, vỗ về:"Không phải là thiếp không muốn ân ái với chàng! Thiếp chỉ muốn chàng chịu khó chờ ít lâu nữa!" Tiểu nhân hỏi:"Sao lại phải chờ?" Thị đáp:"Vì chồng thiếp đang bị bệnh nặng, sắp chết rồi! Khi nào y chết, chúng mình sẽ tha hồ mà hú hí với nhau!" Tiểu nhân không nói chi thêm, chỉ lững lặng ra về. Dọc đường, tiểu nhân thầm nghĩ nếu chờ cho chồng thị chết thì lâu quá nên tiểu nhân mới nảy ý giết chồng thị.

Đêm ấy, rình biết chồng thị đi uống rượu ở nhà bạn, tiểu nhân bèn đem một thanh đao sắc đi núp ở một bụi cây bên đường. Khi y từ nhà bạn ra về, đi qua chỗ tiểu nhân núp, tiểu nhân thấy y say lảo đảo, bèn xông ra đâm y chết. Giết y xong, tiểu nhân chạy tới nhà y gõ cổng. Ngỡ là chồng về, vợ y vội chạy ra mở. Khi biết là tiểu nhân gõ cổng, thị kinh hãi quá, nói:"Thiếp đã nói với chàng rồi! Cứ tới như thế này thì nguy hiểm quá! Y đi uống rượu ở nhà bạn, chắc cũng sắp về tới nơi rồi! Thôi hãy về ngay đi! Chịu khó chờ ít lâu!" Tiểu nhân cười bí hiểm mà nói:"Chồng nàng không về với nàng nữa đâu!" Như có linh tính, cảm thấy có điều chi không lành, thị bèn hỏi:"Tại sao?" Tiểu nhân đáp:"Vì ta vừa thấy y bị một kë lạ mặt đâm chết ở dọc đường rồi! Như nàng đã hứa, bây giờ nàng hãy để cho ta vào nhà hú hí với nàng đi!" Nghe thấy tiểu nhân nói thế, thị lăn ra gào khóc thảm thiết. Kinh hãi quá, tiểu nhân vội co cẳng bỏ chạy. Sáng sau, tiểu nhân lại mò sang Nhai Trang để nghe ngóng tin tức thì thấy thiên hạ đồn rằng đêm qua, vợ Trịnh Thường là Vương thị đã thắt cổ tự tử chết trong phòng ngủ"

Đọc xong biên bản do chủ bạ ghi, Phí công liền ghép Chu Thành vào án tử hình.

Sau khi vụ án kết thúc, dân chúng huyện Chuy Xuyên đều phục tài điều tra của Phí công.

Một hôm, trong một buổi gặp gỡ huyện dân, Phí công ngồi nói chuyện với các bô lão. Có bô lão hỏi:"Tại sao đại quan lại nghi cho Chu Thành là kẻ đã sát hại Trịnh Thường?" Phí công đáp:"Nguyên do là như sau: khi đi khám thi thể Trịnh Thường, bản chức thấy có năm đồng bạc được cất trong một chiếc túi vải, trên có thêu một chữ VẠN rất đẹp. Rồi khi Chu Thành nạp thuế ở huyện đường, bản chức thấy tiền thuế cũng được cất trong một chiếc túi vải y như thế, trên cũng có thêu một chữ VẠN y như thế. Vì vậy, bản chức nghi ngay rằng hai chiếc túi cùng do một tay Vương thị thêu ra cho hai vợ chồng, nhưng không hiểu tại sao một chiếc lại lọt vào tay Chu Thành. Vì thế, bản chức mới hỏi Chu Thành xem y quen biết với Trịnh Thường như thế nào? Khi thấy y thất sắc, chối bai bải bằng một giọng run run, bản chức mới nghi cho y là kẻ đã sát hại Trịnh Thường!"

GS Đàm Quang Hưng
Giáo Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas

www.ninh-hoa.com