Tuyển Tập:
LIÊU TRAI
CHÍ
DỊ
GS
Đàm
Quang
Hưng
Giáo
Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas
267. TỬ HOA H̉A THƯỢNG
Thính giảng Lăng Nghiêm bệnh tháp tiền
Thiếu niên tuệ nghiệp hợp sinh thiên
Tiền thân dĩ chứng Như Lai quả
Hà sự minh trung phụ túc khiên
267. ÁC GIẢ, ÁC BÁO
Huyện
Chư Thành, tỉnh Sơn Đông, có triều quan nổi tiếng họ Đinh,
được dân chúng trong vùng rất nể trọng, gọi là Dă Hạc
Công. Công có người cháu nội là nho sĩ Đinh Hữu, thông
minh xuất chúng, văn chương trác tuyệt. Năm 20 tuổi, Đinh
Hữu đă nổi tiếng là danh sĩ trong vùng. Nay 40 tuổi, Đinh
Hữu vẫn sống độc thân, cư ngụ với người lăo bộc và đám gia
nhân.
Một
hôm, Đinh Hữu bị bệnh nặng. Lăo bộc sai gia nhân đi mời
thầy thuốc tới nhà chữa bệnh cho chủ nhưng bệnh t́nh của
Đinh Hữu chẳng hề thuyên giảm. Lăo bộc bèn sai gia nhân đi
mời thầy khác, nhưng không có thầy nào chữa được bệnh cho
Đinh Hữu.
Bốn
tháng sau, Đinh Hữu chết. Lăo bộc sai gia nhân liệm xác
chủ, đặt nằm trong quan tài mở nắp, để ở pḥng khách.
Sáng
sau, khi lên pḥng khách làm lễ phát tang, chợt thấy xác
chủ cục cựa, đám gia nhân kinh hăi, bỏ chạy tán loạn, chỉ
có lăo bộc đứng lại ở trong pḥng.
Lăo
bộc bèn đến cạnh quan tài, hỏi:"Chủ
nhân đă hồi sinh đó ư?" Đinh Hữu khẽ gật đầu, đáp:"Phải!"
Lăo bộc bèn xuống nhà dưới thuật chuyện cho đám gia nhân
nghe. Lúc đó chúng mới dám theo lăo bộc trở lên pḥng
khách, tới cạnh quan tài thăm chủ.
Lăo bộc sai chúng cởi khăn liệm cho chủ, khiêng
vào pḥng ngủ, đặt nằm lên giường.
Chợt Đinh Hữu mở mắt mà nói:"Ta
ngộ đạo rồi!" Chúng đưa mắt nh́n nhau, chẳng hiểu chủ muốn
nói ǵ.
Tuy đă
hồi sinh, nhưng bệnh vẫn c̣n, Đinh Hữu vẫn nằm trên
giường, không ngồi dậy được. Lăo bộc bèn cắt phiên cho đám
gia nhân ngồi túc trực bên giường, rồi bàn bạc với chúng
xem ai là thầy thuốc hay nhất trong vùng, để mời tới chữa
bệnh cho chủ. Nghe thấy chúng bàn bạc, Đinh Hữu nói với
lăo bộc:"Trong
vùng này, ngoài nho sinh họ Đặng ra, chẳng ai chữa được
bệnh cho ta! Tuy Đặng sinh rất tinh thông y thuật, nhưng
ít khi chịu chữa bệnh cho ai! Nếu ông mời được Đặng sinh
tới đây chữa bệnh cho ta th́ ta mới khỏi được!"
Lăo bộc
bèn sai gia nhân đi mời Đặng sinh tới nhà chữa bệnh cho
chủ. Đặng sinh từ chối. Lăo bộc lại sai gia nhân khác đi
mời. Đặng sinh vẫn từ chối. Lăo bộc bèn đích thân đi mời.
Nể tuổi tác của lăo bộc, Đặng sinh nhận lời, đem theo một
bọc thuốc.
Tới
nơi, Đặng sinh bắt mạch cho Đinh Hữu, rồi mở bọc, lấy ra
một thang thuốc, đưa cho lăo bộc mà nói:
"Bệnh của
Đinh quân c̣n chữa được! Chỉ cần uống hết ba thang thuốc
của tôi là khỏi! Đây là thang đầu! Ông sắc lấy hai nước,
cho Đinh quân uống trong hai ngày! Ngày thứ ba, tôi sẽ trở
lại đây bắt mạch cho Đinh quân rồi cho thang khác!" Lăo
bộc vâng dạ, nói lời cám ơn. Đặng sinh cáo biệt.
Về nhà,
Đặng sinh vừa mở cửa bước vào pḥng, th́ thấy một nữ lang
từ ngoài đường chạy vào theo. Kinh ngạc quá, Đặng sinh
hỏi:"Cô nương là ai?" Nữ lang đáp: "Thiếp là ma! Kiếp
trước thiếp là một thị nữ, hầu cận phu nhân của Đổng
thượng thư ở huyện Thanh Châu!" Hỏi:"Cô nương muốn ǵ?"
Đáp:"Thiếp muốn tiên sinh ngưng chữa bệnh cho Đinh Hữu!"
Hỏi:"Tại sao?" Đáp: "V́ kiếp trước, Đinh Hữu là ḥa thượng
Tử Hoa. Tuy là ḥa thượng nhưng y đă gây cho thiếp một
thảm họa! Nay thiếp đang trả thù y, sẽ làm cho y bị bệnh
mà chết!" Đặng sinh nói:"Nhưng ta đă hứa với y là sẽ chữa
cho y khỏi bệnh rồi!" Nữ lang nói:"Thiếp không cần biết
chuyện ấy! Thiếp chỉ muốn tới đây để báo cho tiên sinh
biết nếu tiên sinh tiếp tục chữa bệnh cho y th́ tiên sinh
sẽ chịu một thảm họa!" Nói xong, nữ lang biến mất.
Kinh hăi
quá, Đặng sinh đứng tần ngần hồi lâu, rồi quyết định ngưng
chữa bệnh cho Đinh Hữu.
Ở nhà
Đinh Hữu th́ ngay sau khi Đặng sinh ra về, lăo bộc vội sai
gia nhân đem thuốc đi sắc cho chủ. Đinh Hữu mới uống hết
có một nước mà bệnh t́nh đă thuyên giảm rơ rệt.
Hôm
sau, chợt Đinh Hữu nói với lăo bộc:"Nằm măi trên giường, ta thấy buồn lắm! Nghe nói vị ḥa thượng trụ tŕ tại
chùa Chư Thành ở huyện này thông hiểu hết nghĩa lư trong
các kinh Phật, ta muốn ông sai gia nhân tới chùa, thỉnh
ḥa thượng tới đây giảng kinh Phật cho ta nghe!" Lăo bộc
vâng dạ, rồi sai gia nhân đi thỉnh ḥa thượng. Ḥa thượng
nhận lời.
Lát
sau, khi hoà thượng tới, Đinh Hữu sai gia nhân lấy ghế đặt
cạnh giường ḿnh, mời ḥa thượng ngồi, rồi xin ḥa thượng
giảng kinh Lăng Nghiêm cho ḿnh nghe. Ḥa thượng bèn ngồi
giảng hết cuốn kinh rồi cáo biệt.
Sau khi
ḥa thượng ra về, Đinh Hữu nói với đám gia nhân:"Ông sư này giảng kinh Lăng Nghiêm sai từ đầu đến cuối! Nghĩa
lư trong kinh đâu có phải như lời giảng của ông! Ngày mai
Đặng sinh sẽ tới đây cho ta thang thuốc thứ nh́! Uống xong
ba thang thuốc của Đặng sinh, ta sẽ khỏi bệnh! Lúc đó, ta
sẽ giảng đúng nghĩa lư trong kinh Lăng Nghiêm cho các
ngươi nghe!"
Hôm
sau, đúng hẹn, Đinh Hữu nằm chờ Đặng sinh tới cho ḿnh
thang thuốc thứ nh́. Chờ suốt ngày, chẳng thấy Đặng sinh
đâu, Đinh Hữu lấy làm lạ.
Hôm sau
nữa, nằm chờ đến trưa, cũng chẳng thấy Đặng sinh đâu, Đinh
Hữu bèn sai gia nhân tới nhà Đặng sinh nhắc lại lời hẹn.
Đặng sinh từ chối, không chịu tới nữa. Gia nhân về tŕnh.
Đinh Hữu bèn nhờ lăo bộc tới hỏi xem tại sao Đặng sinh lại
thất hứa? Đặng sinh đành phải thuật cho lăo bộc nghe những
lời mà hồn ma của thị nữ hầu cận Đổng phu nhân đă nói với
ḿnh.
Lăo bộc
về tŕnh. Nghe xong, Đinh Hữu nằm ngửa mặt nh́n trần nhà
mà than với lăo bộc:"Quả
thực, kiếp trước ta là ḥa thượng Tử Hoa. Ta đă gây nghiệt
chướng, tạo ra một thảm họa cho kẻ khác! Kiếp này, kẻ ấy
báo thù th́ bây giờ là lúc ta tận số!" Nói xong, Đinh Hữu
tắt thở.
Sau khi
an táng cho Đinh Hữu, đám gia nhân ṭ ṃ đi ḍ hỏi th́
được các bô lăo trong vùng nói như sau:
“Hơn bốn
mươi năm về trước, trong huyện Thanh Châu có vị ḥa
thượng, pháp danh Tử Hoa, trụ tŕ ở chùa Đại Từ. Trong
huyện, lại có gia đ́nh vị thượng thư họ Đổng, cư ngụ trong
một phủ đệ rộng lớn. Đổng phu nhân nuôi rất nhiều gia nhân
và một đám thị nữ. V́ rất kính trọng ḥa thượng Tử Hoa,
Đổng phu nhân thường sai gia nhân đi thỉnh ḥa thượng vào
phủ đệ thuyết giảng kinh Phật cho ḿnh nghe. Trong đám thị
nữ, có kẻ oán thù ḥa thượng đến mức không đội trời chung!
Tuy nhiên, không ai biết tại sao kẻ ấy lại oán thù ḥa
thượng? Và tại sao mức oán thù lại sâu đến thế?”
268. HÀ TIÊN
Ngũ sắc ti luân mục dị mê
Khả tri tài mệnh lưỡng nan tề
Kê tiên bất khả mô lăng ngữ
Hảo đăi Tôn công dữ phẩm đề
268. TIÊN CHẤM VĂN
Cuối
đời Minh, ở Trung quốc, có nhiều người tin rằng ở thượng
giới có một vị Tiên, gọi là Hà Tiên, có thể giáng bút
b́nh văn, nghĩa là có thể viết lời phê b́nh và xếp
hạng các bài văn của nho sinh hạ giới.
Có kẻ nói Hà Tiên là đệ tử của tiên ông Lă Đỗng Tân, nhưng
cũng có kẻ nói Hà Tiên là con hạc mà tiên ông vẫn cưỡi.
Muốn được Hà Tiên giáng bút b́nh văn th́ khách phải
đem bài văn tới nhà thầy bói tiên. Thầy bói đặt bài
văn lên bàn thờ, chắp tay khấn vái, xin Hà Tiên giáng bút.
Hà Tiên sẽ đọc bài văn, khuyên tṛn những đoạn hay
bằng mực đỏ, gạch dưới những đoạn dở bằng
mực đen rồi xếp hạng bài văn từ Hạng Nhất (hay
nhất) đến Hạng Tư (dở nhất).
Lát sau, thầy bói lấy bài văn xuống cho khách coi rồi
khách phải trả tiền công cho thầy bói.
Thủ phủ Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, có thái sử Lư Chất Quân, có
thời gian mở lớp dạy học, thu nhận môn sinh. Chất Quân rất
tin ở việc bói tiên. Trong thời gian làm
nghề dạy học, Chất Quân lập một bàn thờ tiên ở trong nhà.
Cứ mỗi lần chấm bài cho môn sinh, Chất Quân lại ra ngồi
trước bàn thờ, xin tiên giáng bút b́nh văn. Dựa vào
giáng bút của Hà Tiên, Chất Quân sắp xếp thứ hạng cao thấp
cho đám môn sinh. Chất Quân kính trọng Hà Tiên lắm, coi
như thầy ḿnh.
Nghi ngờ việc bói tiên của Chất Quân, đám môn sinh
đi nhờ thầy bói tiên xin Hà Tiên giáng bút b́nh
văn.
Nghe đồn ở huyện Trường Sơn có công tử Vương Thủy Đ́nh, là
thầy bói tiên rất giỏi, đám môn sinh bèn t́m tới, nhờ Thủy
Đ́nh xin Hà Tiên giáng bút. Quả nhiên, Hà Tiên giáng bút
b́nh văn.
Thế nhưng, khi Thủy Đ́nh xin Hà Tiên tiên đoán kết quả thi
cử cho đám môn sinh th́ Hà Tiên từ chối.
Năm Tân Mùi (1631), niên hiệu Sùng Trinh thứ 6, triều đ́nh
mở khoa thi hương ở Tế nam, cử học quan họ Chu làm chủ
khảo. Chu học quan nổi tiếng là một vị tiến sĩ có văn tài
lỗi lạc, trùm thiên hạ.
Huyện Lạc Lăng có nho sinh Lư Biện, học giỏi nổi tiếng, ư
tưởng cao siêu, văn chương trác tuyệt. Lư Biện có người
bạn học rất thân là Ngô Luân. Khóa ấy, Lư Biện với Ngô
Luân cùng lên Tế Nam ứng thí.
Sau khi thi, có một bọn sĩ tử theo Ngô Luân đi t́m Lư
Biện, xin được coi văn bài. Lư Biện đưa cho coi. Cả bọn
đều tấm tắc khen hay rồi đua nhau chép lại văn bài ấy để
học. Ngô Luân cũng chép. Sau đó, bọn sĩ tử rủ nhau tới nhà
Thủy Đ́nh, nhờ xin Hà Tiên giáng bút.
Thủy Đ́nh ưng thuận, thu góp hết các bài văn của bọn sĩ
tử, cung kính đặt lên bàn thờ mà khấn vái. Lát sau, Hà
Tiên giáng bút, ghi lời b́nh luận vào từng bài.
Ngô Luân lại lấy bài văn của Lư Biện mà ḿnh vừa chép, nhờ
Thủy Đ́nh đặt lên bàn thờ. Lát sau, Thủy Đ́nh lấy xuống
coi th́ thấy Hà Tiên giáng bút, ghi hai chữ: Hạng Nhất
ở ngay đầu bài, nhưng ở cuối bài lại có một đoạn dài:"Hai
chữ Hạng Nhất ở trên chỉ là ư kiến riêng của ta về bài văn
của Lư sinh chứ không phải là kết quả thi cử! V́ vận số
của Lư sinh đang hồi đen tối nên chắc bài văn này sẽ bị
phê Hạng Tư! Văn th́ hay mà vận th́ dở, chắc chủ khảo
chẳng thèm để mắt tới đâu! Muốn biết thêm tin tức th́ sau
khi xem xong, hăy đặt bài văn này lên bàn thờ như cũ!"
Xem xong, bọn sĩ tử lại đưa bài văn ấy cho Thủy Đ́nh đặt
lên bàn thờ.
Lát sau, Thủy Đ́nh lấy xuống coi th́ thấy có một đoạn mới
như sau:"Ta vừa từ dinh chủ khảo về. V́ chủ khảo bận
việc, không có th́ giờ đọc văn của sĩ tử, nên đă giao hết
cho một nhóm 7 giám khảo chấm. Trong nhóm giám khảo này có
3 kẻ, kiếp trước là những kẻ vô học, ăn mày ăn xin, ma đói
ma khát, không hiểu sao kiếp này, lấy tiền ở đâu ra mà mua
được chức giám sinh để được cử làm giám khảo. Tệ hơn nữa,
có 2 kẻ, kiếp trước là sâu bọ, kiếp này mới được lên làm
người, không hiểu sao cũng được cử làm giám khảo. Bài văn
này mà lọt vào tay những kẻ ấy th́ chỉ được chấm Hạng Tư
thôi!"
Ngô Luân bèn viết thêm một câu hỏi:"Xin Đại Tiên cho
biết cách thức chấm đậu của các giám khảo ấy!" rồi lại
nhờ Thủy Đ́nh đặt lên bàn thờ.
Lát sau, Thủy Đ́nh lấy xuống coi th́ thấy có lời ghi như
sau:"Cách thức chấm đậu của các giám khảo ấy th́ ai mà
chẳng biết? Các ngươi cũng biết, c̣n hỏi làm chi?"
Bọn sĩ tử hiểu ư, không hỏi chi thêm.
Thủy Đ́nh bèn tới bàn thờ lễ tạ Hà Tiên.
Bọn sĩ tử trả tiền công cho Thủy Đ́nh rồi ra về.
Ngô Luân vội đến nhà Lư Biện, thuật chuyện cho nghe. Nghe
xong, Lư Biện hết sức kinh hoàng. Nghĩ đến vị học giả uyên
thâm nhất thủ phủ Tế Nam thời bấy giờ là thái sử Tôn Tử
Vị, Lư Biện bèn rủ Ngô Luân theo ḿnh tới xin gặp Tử Vị.
Tới nơi, được Tử Vị tiếp kiến, Lư Biện đưa bài văn của
ḿnh tŕnh Tử Vị, rồi nói:"Xin thái sử đọc giúp bài văn
này và cho biết tôn ư!" Đọc xong, Tử Vị nói:"Bài
văn này thực là trác tuyệt! Trong vùng này, ta chưa thấy
có nho sinh nào viết được như thế! Chắc chắn là phải đậu!"
Nghe thái sử b́nh luận, Lư Biện lại đâm ra yên tâm,
tin tưởng là ḿnh sẽ đậu, không c̣n tin ở việc bói tiên
nữa.
Lư Biện và Ngô Luân cùng xin cáo biệt, rồi chia tay nhau,
ai về nhà nấy.
Đến ngày trường thi yết bảng, bài văn của Lư Biện bị chấm
Hạng tư. Vô cùng kinh ngạc, Lư Biện vội tới nhà Tử
Vị báo tin. Nghe tin, Tử Vị cũng vô cùng kinh ngạc, lấy
bài văn của Lư Biện ra đọc lại, rồi nói:"Ta đă đọc kỹ
lại bài văn này th́ thấy không có t́ vết chi cả! Hơn nữa,
Chu chủ khảo vốn nổi tiếng là có văn chương lỗi lạc trùm
thiên hạ th́ lẽ nào lại đánh hỏng một bài văn trác tuyệt
như thế này! Chắc là Chu chủ khảo bận việc, giao bài văn
này cho giám khảo khác chấm. Chắc giám khảo ấy uống rượu
say rồi mới chấm nên không hiểu bài văn, rồi bực ḿnh mà
đánh hỏng đó thôi!" Lư Biện buồn rầu, từ biệt Tử Vị mà
ra về.
Nghe tin Lư Biện bị đánh hỏng, bọn sĩ tử càng phục tài
tiên tri của Hà Tiên. Họ bèn rủ Ngô Luân tới nhà Thủy Đ́nh
làm lễ tạ ơn. Ngô Luân lại viết một câu hỏi: "Xin Đại
Tiên cho biết nếu sang năm, Lư quân đi thi lại, th́ có đậu
không?" Thủy Đ́nh lại đặt lên bàn thờ. Lát sau, lấy
xuống coi th́ thấy có ghi:"Về nhắn với Lư sinh là đừng
hổ thẹn. Văn th́ hay nhưng vận th́ dở, nên chưa được chấm
đậu đó thôi. Bảo Lư sinh hăy sao lại bài văn của ḿnh làm
nhiều bản mà phổ biến trong thiên hạ. Sang năm, vận đến
hồi sáng, đi thi lại, sẽ đậu thủ khoa!"
Ngô Luân tới thuật chuyện cho Lư Biện nghe. Lư Biện bèn
làm đúng theo lời khuyên của Hà Tiên.
Ít lâu sau, một bản sao của Lư Biện lọt tới tay Chu chủ
khảo. Đọc xong, Chu chủ khảo kinh hăi, thầm nghĩ không ngờ
vị giám khảo mà ḿnh giao cho chấm bài văn này lại dốt đến
thế! Chu chủ khảo bèn viết thư riêng cho Lư Biện, khuyên
chớ nên nản ḷng.
Nhận được thư của Chu chủ khảo, Lư Biện lại vững tin ở văn
tài của ḿnh.
Năm sau, Lư Biện lại đi thi. Quả nhiên, khoa ấy, Lư Biện
đậu thủ khoa.
GS
ĐÀM QUANG HƯNG
Giáo
Sư Toán
Trường Đại Học Cộng Đồng Houston, Texas
www.ninh-hoa.com |