|
|
PARIS ET SON AMOUR ÉTERNEL
Việt
Hải
Los
Angeles |
Nói
đến Paris thú thật tôi thật là nhà mùa, v́ chỉ biết cái thành
phố đó qua sách vở dù qua lư thuyết sách vở, như ngày xưa qua
quyển Cours de Langue et de Civilisation Françaises với b́a màu
xanh dương, của tác giả Gaston Mauger, hay qua sách vở ở Centre
Culturel Francais gần nhà thương Grall Saigon, hoặc tại Alliance
Francaise Saigon, Paris qua những hương vị Café de Flore, hay
Les Deux Magots, nơi tụ tập của những André Breton, Françoise
Sagan, André Malraux, Francois Mauriac, Jean-Paul Sartre, Simone
de Beauvoir, Albert Camus,... Paris được dệt bức tranh thơ mộng
qua thi ca của những Nguyên Sa, Cung Trầm Tưởng, Guillaume
Apollinaire với bài thơ Le Pont Mirabeau có ḍng Seine lững lờ,
hay Gérard de Nerval qua thơ Une Allée du Luxembourg cho nẻo
đường dẫn ta vào vườn hoa mỹ miều Lục Xâm Bảo,... Rồi các bài
nhạc xưa Sous Le Ciel de Paris mà Edith Piaf hay Yves Montand
hát, hoặc giả như các bài Bonjour Paris, Paris Sera Toujours
Paris, Café de Paris, Paris Je T'aime d'Amour, hay Revoir Paris
với Charles Trenet.
Nói tới Paris trong tôi, không thể bỏ qua Lam Phương v́ sự gắn
bó những nỗi ḷng dâng ư cảm tác sung măn. Có lẽ Paris không xa
Lam Phương, và Lam Phương không xa Paris trong ư van của tôi.
Thật vậy, Nhạc sĩ Lam Phương gắn liền với Paris 13 năm qua âm
nhạc và hồn yêu thương, tôi thích những bài t́nh ca tràn đầy tim
yêu như Thiên Đường Ái Ân, Bài Tango Cho Em hay Mùa Thu Yêu
Đương, để rồi cuối đời là Một Ḿnh,... Các anh chị em trong nhóm
văn học nghệ thuật Nhân Ảnh Tân Văn (NATV) tổ chức buổi sinh
nhật Lam Phương hát nhạc của anh. Với Lam Phương th́ hẳn có
nhiều người mến mộ tài năng của anh, buổi tiệc trong mùa xuân
đầu năm 2015 h́nh ảnh vui tươi c̣n đó, dù thể chất đi đứng khó
khăn, nhưng Lam Phương bao giờ cũng quí mến fans và bạn bè.
Riêng với người viết bài th́ là sự thể đồng bệnh, thích Paris và
nét thắm đượm Paris yêu thương.
Nhạc Sĩ Lam Phương và Việt Hải
Tôi có ư nghĩ làm bài thơ kỷ niệm có 3 người sẽ vui, v́ giữa 3
người chúng tôi, Anh Bằng, Lam Phương và tôi có những lần chung
vui gặp mặt nhau, tinh thần văn nghệ sĩ tràn đầy. Tôi đă cùng
bạn bè thân hữu thực hiện Tuyển Tập Anh Bằng, nên sẽ có Tuyển
Tập Lam Phương như vậy. Bài thơ T́nh Hè Paris thành h́nh, tôi
muốn gủi tặng Lam Phưong, tôi suy nghĩ thơ nên đổi sang nhạc sẽ
dễ nhập tâm hơn, nhưng người nhạc sĩ tôi tiếp xúc ở miệt
eastcoast tôi chưa quen nhiều. Tôi mạo muội email bài thơ sang,
anh tên Vĩnh Điện, anh là người cởi mở, dí dỏm, vui tính, và
không lâu nữa anh sẽ bát tuần, nhưng tâm hồn ca hát vẫn trẻ
trung. Tôi t́m tài liệu về anh, theo bài viết của nhà thơ Luân
Hoán cho biết Vĩnh Điện thuộc ḍng dơi Hoàng tộc, như vậy
hihi... nhạc của ông Nguyễn Phúc Vĩnh Điện cũng chất chứa chut
chút hơi hướm lạ lẫm kỳ bí hay ẩn hiện air hoàng gia cổ kính hay
nét hoàng triều chứ nhỉ ? Thôi th́ xin mời quí netters xem
youtube link của nhạc của "nhạc sĩ hoàng gia" Nguyễn Phúc Vĩnh
Điện mà tôi t́m được trên net.
T́nh Hè Paris (Thơ Việt Hải, nhạc Vĩnh Điện) do Vũ Hoành ca:
https://www.youtube.com/watch?v=_MH9nK5J3IQ&
list=TLZ3lagBlVQ-EzMDA3MjAxNQ
Nhạc t́nh ca Lam Phương:
http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/thien-dang-ai-an-cam-ly-ft-quoc-dai.26jRK9kMHJfI.html
http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/mua-thu-yeu-duong-don-ho-ft-ngoc-hue.CamxkbIHWsiW.html
Như trên có đề cập khi nhóm văn học nghệ thuật NATV thu bài th́
danh sách hưởng ứng bài về khá phong phú như Thanh Lan, Hồng
Tước, Jadou Nguyễn, Trần Mộng Lâm, Karen Thanh Thủy, Ngô Thụy
Miên, Trường Sa, Lư Thanh Tùng, Ái Hoa, Phi Loan, Quế Hương,
Hồng Vũ Lan Nhi, Trường Hà, Hà Hải Lan, Phan Anh Dũng, Nguyên
Phan, Phan Ni Tấn, Trần Quang Hải, Bạch Yến, Đường Sơn, Yên Thu,
Lê Hân, Lê Thị Kim Oanh, Đào Đức Nhuận, Nguyễn Thanh Liêm, Phan
Đinh Minh, Cung Trầm Tưởng, Kim Liên, Dưong Viết Điền, Peter
Morita, Kim Lư, Trương Ngọc Thạch, Duyên Anh, Trần Mạnh Chi, Lưu
Anh Tuấn, Băng Tâm, Ngọc Nhung, Trần Huy Bích, Thanh Vân, Vũ
Hối, Lê Thúy Vinh, Vĩnh Điện,... Nga My.
https://www.youtube.com/watch?v=O_lyaeKx-l8
Lam Phương có bài một trong những top hit theo ư tôi là Một
Ḿnh, cô ca sĩ trẻ Nga My hát và viết cảm tưởng về bài tinh ca
này, bài viết của Nga My là bài tùy bút ngắn, cô ghi nhận cảm
tưởng, theo tôi chút gi dí dỏm, mang nét chân phương, phản ảnh
nội tâm một fan ngưỡng mộ ḍng nhạc Lam Phưong. Từ bài viết của
Nga My khiến cho tôi bung ra bài viết Cô đơn và Một ḿnh, cùng
bài thơ thứ nh́ tặng Lam Phương, bài thơ mang tên Cô Đơn
(Solitude) cũng được "nhạc sĩ hoàng gia" Nguyễn Phúc Vĩnh Điện
phổ nhạc để nhạc sĩ tặng nhạc sĩ. Demo soundtrack MP3 có rồi,
ông "nhạc sĩ hoàng gia" ơi sao chưa có youtube link nhỉ ?
Nhạc sĩ Vĩnh Điện
Trong bài viết tôi moi óc ḿnh qua chữ nghĩa để theo ư bài Nga
My như:
"Như trên đă nói, khi phải đào sâu phân biệt chữ nghĩa, khi xét
qua khía cạnh tâm lư triết phân tâm, từ ngữ "Cô đơn" có lẽ hàm ư
là trạng thái tiêu cực của tâm trí. C̣n "Một ḿnh" có thể có ư
nghĩ là tích cực hơn. Dù điều này không được các các tự điển đi
sâu về tính chất của chữ nghĩa. Trong nhiều từ điển, cô đơn và
một ḿnh thường được cho như giống nhau, là đồng nghĩa.
Cô đơn là trạng thái của tâm trí khi ta thường xuyên thiếu vắng
người khác, hay có đối tượng ảnh hưởng đến tâm lư, dù cô dơn về
sự nhung nhớ người t́nh, nhớ thân nhân, bạn bè hay nhớ quê
hương, nhớ văn hóa gốc, nhớ cội nguồn,... Một ḿnh là trạng thái
của tâm trí khi ta thường xuyên hân hoan trong bản thân ḿnh. Cô
đơn hàm ư khổ sở. Một ḿnh lại là an lạc phúc lạc..."
Năm xưa tôi nhận được thơ Paris, Paris ngày xưa vốn một ḿnh:
"Anh ơi, hôm nay đi làm về ḷng buồn, nhớ anh nhiều, em đi về
ngang sông Seine, sông nước vẫn lững lờ trôi, khi nào nước Seine
dừng để chúng ta gặp nhau, anh nhỉ? Khi nào anh sang, chắc là
Paris mở hội, hay là ḷng em mở hội v́ ḿnh gặp lại nhau ?....".
Trong thoáng nghĩ từ dĩ văng xa xăm, h́nh như Paris chứa nét thi
ca, chút ǵ lưu luyến như sự thể âu yếm, dịu dàng của những
tempo romantique, rythme de l'amour, battement du cœur de
baisers... thơ Paris đệm thơ lăng mạn của ngày nào, những ḍng
tho yêu thương của thi ca Pháp; Ôi, Paris một thuỏ lưu luyến
trong xao xuyến,... hăy xem:
Baise m'encor...
Baise m’encor, rebaise-moi et baise
Donne-m’en un de tes plus savoureux
Donne m’en un de tes plus amoureux
Je t’en rendrai quatre plus chauds que braise....
(Trích đoạn thơ của Louise Labé, 1526-1566)
Hôn em đi anh, hăy hôn thêm nữa
Hôn cho em một nụ thật đắm say
Hôn cho em một nụ rất nồng nàn
Để em trả lại anh bốn nụ hôn nóng bỏng...
(VHLA dịch thoát)
Maitresse, embrasse-moi...
Baise et rebaise-moi; belle bouche pourquoi
Te gardes-tu là-bas, quand tu seras blêmie,
À baiser (de Pluton ou la femme ou l’amie),
N’ayant plus ni couleur, ni rien semblable à toi ?
(Trích thơ của Pierre de Ronsard, 1524-1585)
Hăy hôn em đi, hôn thêm nữa, tiếp tục hôn
Anh yêu không cần giữ biên giới yêu thương
Nụ hôn kia bao nồng cháy
Cho không gian này chỉ có anh.
(VHLA dịch thoát)
Trích đoạn cuối bài viết có phần Nga My viết. Tôi chuộng phong
cách viết của cô, nhất là câu nói bất hủ như: "Một ḿnh th́ đă
sao?",...
"Trong khoảng 15 năm qua… từ khi NgaMy đến Hoa Kỳ, đă được nghe
lại nhạc của nhạc sĩ Lam Phương trong một khung cảnh mới những
ca từ ngày xưa vốn đơn sơ. Vốn là những trải nghiệm làm nhạc sĩ
đau khổ, “khi phải gần gũi với những ǵ ông đă xa cách. Đối diện
với một ḿnh.
Không c̣n nữa những năm tháng huy hoàng nỗi cô đơn thoáng hiện
từ "Thành phố Buồn"... và số lượng hùng hậu các ca khúc chia đều
ra trong 50 năm sáng tác... trung b́nh 6 ca khúc cho mỗi năm".
Tác giả Nga My phân tích dùng ư và lời bài ca và kể kỷ niệm
chính ḿnh khi xét về ca khúc, mà nay tôi xin mang vào bài viết
này, v́ "Một ḿnh" là phân nửa của chủ đề rồi. "Một Ḿnh" của
Nhạc sĩ Lam Phương là một trong những ca khúc buồn bâng khuâng,
nhẹ nhàng, mang tâm trạng buồn man mác khi buổi ban mai thức
giấc ra sau hiên nhà vắng lặng, chỉ một ḿnh ta nh́n ta và nh́n
thiên nhiên êm đềm để rồi từ đó cốt chuyện bài nhạc và ca từ
tuôn ra,... như khi trong buổi dinner tại nhà hàng Favori, tôi
hỏi cảm tác hứng khởi của nhạc sĩ Lam Phương, tôi kể anh nghe
tôi nghe trong sự thích thù như tâm trạng chính ḿnh trong bài
ca, tôi chia sẻ kỷ niệm tương tự, với thật nhiều cảm xúc, bởi
những ư tưởng trong dĩ văng hiện về của một thời xưa cũ đă qua,
đă có cái mất đi, quên lửng nhau rồi, buổi mai hôm nào làn gió
cũ trở về trong xao xuyến buồn tênh:
Sớm mai thức giấc, nh́n quanh một ḿnh
Ngoài hiên nắng lóe, đàn chim giật ḿnh
Biết lời tỏ t́nh, đă có người nghe
Nắng xuyên qua lá, hạt sương ĺa cành
Đời mong manh quá, kể chi chuyện ḿnh
Nắng buồn cuộc t́nh, bỗng tắt b́nh minh
Mélanie viết tiếp: "Nga My thích hát ca khúc "Một Ḿnh", có lẽ
cảm thông được những sáng ở Hoa Kỳ, chợt thức giấc... đón nhận
được cảm giác một ḿnh ḿnh ở lại... căn pḥng trống vắng không
phải là âm nhạc của một thời "Thành phố Buồn"... mộc mạc, giản
dị... mà là một không gian Ohio, tuyết trắng xoá, hoặc là một
mùa Xuân xanh mượt nơn nà, có tiếng chim riú rít... Cô đơn và lẻ
loi... Em hát ca khúc không chỉ cho ḿnh cảm nhận những rung cảm
tận đáy tâm hồn cảm nhận được nỗi quạnh quẽ không đong đầy, mà
trao tặng cho các chú các bác khán giả yêu cầu... cho người thân
của ḿnh... sáng mai thức giấc biết lời tỏ t́nh với đàn chim
ngoài hiên đă lắng nghe."
Đường xưa quen lối, t́nh dối người mang
T́nh duyên trăm mối, một kiếp đa đoan
Cố t́m t́nh chồng chất ngổn ngang
C̣n bao lâu nữa khi ta bạc đầu
T́nh cờ gặp nhau, ngỡ ngàng nh́n nhau
Để rồi c̣n ǵ nữa cho nhau
Sáng trưa khuya tối, nh́n quanh một ḿnh
Đường quen không tới, t́m nhau ngại ngùng
Chỉ v́ đời ḿnh, chưa có b́nh minh...
Tương đồng với Nga My về tư tưởng, tôi nhận ra rằng như thấy tâm
trạng ḿnh trong bài hát có khung trời hoài niệm, dù thiết tha
t́nh cảm trong lạc quan, của quá khứ khi t́nh người vỗ cánh bay
xa, và tất cả c̣n lại là những ngỗn ngang chồng chất theo tháng
ngày dài đă qua rồi. Những mối t́nh như bài hát của một kiếp đa
đoan khi t́nh vẫn măi ngự trị trong văn thơ hay âm nhạc, h́nh
như ca khúc này Lam Phương viết cho nhiều người, mà họ cũng bị
chồng chất ngỗn ngang, và cũng bị chất chồng đa dạng, đa đoan
lắm đấy.
Với Mélanie Nga My, nhà báo Phạm Kim chia sẻ âm giọng của cô
mang chút nét luyến láy, ngân chuẩn âm nét, một Bảo Yến, chất
giọng Nga My nhẹ nhàng và truyền cảm, chút nét một Ngọc Lan trầm
buồn của cảm xúc mượt mà êm ái. C̣n ca sĩ Thanh Lan cho rằng Nga
My có giọng nữ trầm quư hiếm, v́ đa số nữ ca sĩ đều có giọng
cao, và giọng nữ trầm này sẽ dễ dàng đi vào con tim người
nghe,... Tôi tin như vậy, như chị Thanh Lan và anh Phạm Kim. Nga
My thích viết văn, tôi thích điểm này nữa. Cô viết tiếp:
"Em muốn hát tặng cho chính tác giả Lam Phương: "Thưa bác những
lời nhạc chân t́nh của bác: măi vẫn c̣n nhiều người yêu mến...
và như cả đàn chim cũng c̣n ríu rít lắng nghe… nhạc của Bác như
đang... chào đón b́nh minh"- Đang nói với mọi người thiên nhiên
cũng chan ḥa hạnh phúc khi ta buồn hoặc thiếu vắng. NgaMy thích
một cái nh́n khác ánh sáng loé sáng tích cực của ca khúc...
Một ḿnh th́ đă sao?
Từ trên 200 ca khúc của nhạc sĩ gợi lại trong kư ức NgaMy biết
bao kỷ niệm... "dù kỷ niệm cũng có khi làm ta đau khổ, v́ đó là
lúc mang ta về gần gũi với những ǵ ḿnh đă xa cách… và ḿnh đối
diện với "một ḿnh"...
Một ḿnh với những yêu thương ấp ủ, trong hoàn cảnh một ḿnh ta
vẫn cần yêu và sống, Như NgaMy vẫn cám ơn đời mỗi sáng mai thức
dậy... "Ta có thêm một ngày nữa để yêu thương..."
Ôi chao ơi ! Và dẫu sao Nga My vẫn hay hát say đắm hạnh phúc:
"Một Ḿnh"... và cám ơn nhạc sĩ Lam Phương đă sáng tác.",
(Mélanie Nga My)
Tiệc NATV gặp gỡ Lam Phương tại Fountain Valley,
Nam Cali.
"Một Ḿnh" của Lam Phương cho tôi vẻ đẹp của cuộc đời thiên về
nội tâm sâu kín nhất của một người đa cảm đa đoan, cũng như của
nhiều người chia sẻ nỗi đa cảm đa đoan.
Sớm mai thức giấc, nh́n quanh một ḿnh
Ngoài hiên nắng lóe, đàn chim giật ḿnh
Biết lời tỏ t́nh, đă có người nghe...
Sáng, trưa, khuya, tối, nh́n quanh một ḿnh
Đường quen không tới, t́m nhau ngại ngùng
Chỉ v́ đời ḿnh, chưa có b́nh minh
Nội dung bài hát này trong cung cách nào đó ngầm chứa duy triết
tính khi ḍng đời người lửng thửng trôi qua cho chúng ta những
khái niệm thật khác nhau về một giai đoạn của cuộc sống và t́nh
cảm chúng ta chất chứa trong đó. Có lẽ điều đơn giản nhất vẫn là
chúng ta đă loay hoay quanh cái có rồi mất, cái mất rồi tiếc
nuối,... ḍng đời như gió cuốn mây trôi, cứ chờ thời gian rồi để
cuốn trôi đi tất cả, phải chăng cuối cùng là sự tiếc nuối và
hoài niệm khắc khoải theo ḍng thời gian trôi đi vô tận.
Nhạc sĩ Lam Phương, ca sĩ Vân Khanh, GS. Trần Huy Bích,
họa sĩ Lưu Anh Tuấn
Bằng những ư tưởng đậm nét về cuộc đời trong ḍng nhạc Lam
Phương trong bài tùy bút của Mélanie Nga My nhận xét về ca khúc
Một Ḿnh có cùng chủ đề của người viết bài, tôi xin kết thúc bài
viết này ở đây và xin cám ơn những bạn bè, thân hữu mà tôi dùng
trên trong bài viết như lời thăm hỏi của tôi, cũng v́ tôi đă nhớ
tên bạn. Đời sống đẹp lắm, tôi nh́n chủ đề bài viết này trong
cái nh́n tươi tắn thắm đượm vẻ lạc quan, mong là quư netters,
quư bà con, quư ông bà, bạn bè và độc giả chia sẻ cảm nghĩ như
vậy nhé... Đặc biệt gởi các bạn...".
Ḍng cuối cám ơn Lam Phưong, cám ơn Vĩnh Điện, cám ơn Nga My và
cám ơn NATV và tất cả. Tháng 12 hẹn nhau.
Trần Việt
Hải
Los Angeles, 8/2015
|