LỄ VÍA ĐÀO VIÊN KẾT NGHĨA
(13 THÁNG GIÊNG NĂM KỶ SỬU)

 

Trong các lễ vía của người Hoa, lễ ĐÀO VIÊN KẾT NGHĨA được xem là lễ hội lớn nhất trong năm; Lễ hội này được tổ chức tại các miếu có thờ Quan Thánh Đế Quân (Quan Công). Riêng tại Ninh Hòa, Bang Hải Nam tổ chức Lễ vía tại Quỳnh Phủ Hội Quán, thị trấn Ninh Hòa; Bang Quảng Đông tổ chức lễ tại Võ Đế Miếu tọa lạc thôn Văn Định, xã Ninh Phú, huyện Ninh Hòa, lễ hội này thu hút rất nhiều người về đây hành hương, trong khí trời ấm áp của những ngày xuân, không chỉ bà con người Hoa mà còn cả cộng đồng người Việt, nhiều người ở những nơi rất xa như tận Cam Ranh, Nha Trang, Vạn Ninh, Dục Mỹ, có người đến từ Tu Bông, Ninh Diêm, Ninh Hải…. mọi người quy tụ về đây với một tấm lòng thành tâm, thành kính hướng về ngài Quan Thánh Đế Quân, ai cũng muốn được một lần trong năm ngưỡng vọng về Ngài như 1 biểu tượng của Trung - Trinh, Nghĩa – Khí, đó là cái đức lớn nhất của người “Quân Tử”; Và cũng vì cảm khái trước con người toàn vẹn nghĩa khí nên tác giả La Quán Trung đã mở đầu Tam Quốc chí bằng câu chuyện Đào Viên Kết Nghĩa của 3 anh em Lưu – Quan –Trương và đây cũng được xem là khởi đầu cho những truyền thuyết về Ngài Quan Thánh.

Như mọi năm, sau khi đã vui chơi trong các ngày Xuân, đến mùng 8 Tết, Ban Trị Sự Tuệ Thành Hội Quán Quảng Đông Ninh Hòa mở một cuộc họp đầu năm để lên kế hoạch tổ chức cho ngày lễ hội, trực lý lo việc quyên góp tài chính trong Bang, Nghi lễ lo việc nghi thức lễ cúng, ban Kế hoạch lên phương án trang Hòang, sắp xếp nhân sự phục vụ cho lễ hội, thư ký lên danh sách khách mời . . . . mỗi người một việc, guồng máy của Ban trị sự Tuệ Thành Hội Quán, sau các ngày Tết được nghỉ ngơi nay bắt đầu khởi động. . . . . .

Đến sáng ngày 12 tháng giêng Bang hội tổ chức lễ Khai kinh Ông, khai Ấn, phát hành Bùa ông và tụng kinh cầu phúc cho toàn Bang.  .  .  . Đến 11 giờ 30 Bang Hội khoản đãi một bữa cơm chay thân mật cho mọi người về dự. . . cùng lúc đó công việc trang trí, băng ron, biểu ngữ cũng đã được treo lên, công việc chuẩn bị cho lễ hội đã Hòan tất trong ngày.

Từ 6 giờ 30 sáng ngày 13 tháng giêng, các con heo quay từ Nha Trang đã được chở về, lễ vật dâng cúng đang được ban Nghi lễ kiểm tra lại lần cuối, các em trong đội lân kiểm tra lại trang phục, dụng cụ. . . .  Các anh trong ban tổ chức đang treo các khoanh nhang từ ngoài cổng vào đến tận mái hiên chùa (Năm nay Bang hội theo yêu cầu của bà con, có tổ chức thỉnh nhang khoanh, sau khi đã đăng ký, ban tổ chức sẽ ghi tên và treo kèm theo nhang, mỗi khoanh nhang sau khi đã đốt lên sẽ cháy liên tục trong vòng 15 ngày nên mọi người quen gọi là nhang nửa tháng với niềm tin là lòng thành kính của mình hướng về Ngài Quan Thánh sẽ lâu bền hơn). Bên trong, trước điện Ông, trên bàn Hội Đồng đã bày ra các phẩm vật cúng tế, chúng tôi nhận thấy, năm nay, ngoài các lễ vật của trực lý do quyên góp của bà con trong Bang hữu mua sắm còn có các phẩm vật do các mạnh thường quân dâng cúng: Ông Đàm Quốc Xuyên (USA), Ông Khâu Lương Nghĩa (USA), cô Trương Hồng Ngọc (USA), Ông Huỳnh Trung Nguyên, bà Đặng Thị Phúc, mỗi người là một con heo quay, bà Nguyễn Thị Tân hiến cúng một con dê, các lễ vật này được Bang hội trang trọng bày biện nơi trang nghiêm nhất và có đính kèm theo tên người phụng cúng để cáo bạch lên Thánh thần, cùng toàn Bang.

 

Đúng 7 giờ 30 tất cả Bang hữu, quan khách, khách hành hương tề tựu trước lễ đường để dâng hương lên Quan Thánh Đế Quân, số người dự lễ năm nay khá đông, ai nấy đều trang nghiêm thành kính. Nghi thức hành lễ gồm:

-       Dâng hương tập thể.

-       3 tuần Trà, Rượu

-       3 hồi chiên trống

-       Dâng tế phẩm vật

-       Lễ bàn giao trực lý

-       Đọc văn tế

-       3 tuần trà, rượu

-       3 hồi chiên trống

-       Tập thể tạ lễ

-       Lễ tất.   

Sau khi hoàn tất các nghi thức lễ, đội lân thiếu nhi trong Bang tiến vào điện nghinh Ông và biểu diễn cho Bang hữu và mọi người cùng xem, tiếng trống, tiếng phèn la, cùng những tiếng hô cổ vũ khiến cho không khí lễ hội sôi động hẳn lên.

Từ 9 giờ khách hành hương đã tụ hội về đây khá đông, ban Hương đăng làm việc khá vất vả, các anh phải chia nhang ra từng bó nhỏ 10 cây (đủ để thắp mỗi nơi 01 cây), tránh tình trạng phung phí nhang cũng như giảm lượng khói thải ra quá nhiều, tuy nhiên khi bước vào chính điện ta vẫn còn có cảm giác cay nồng vì khói nhang khá dày, mặc dù các anh trong ban tổ chức đã cho 2 quạt hút chạy hết công suất, trong một không gian lãng đãng sương khói, Ngài Quan Thánh trong bộ lục bào, chòm râu đen nhánh chạy dài đến bụng, khuôn mặt đỏ hồng như thoa son oai nghiêm lẫm liệt, đôi mắt nhân từ độ lượng như đang nhìn xuống gian thế đầy xô bồ, hỗn tạp, trong giới hồng trần hiện nay còn được mấy ai biết đến chữ NHÂN, chữ NGHĨA nhìn câu liễn đối hai bên điện: 千秋義勇無雙士 o 萬古精忠弟一人 ”Thiên thu nghĩa dũng vô song sĩ - Vạn cổ tinh trung đệ nhất nhân” đột nhiên lòng tôi dâng lên một niềm Hoài cổ mông lung, một cảm xúc kính trọng thiêng liêng.

 

Đến 10 giờ 30 quan khách, Bang hữu về càng đông, các anh trong ban tiếp tân phải làm việc cật lực, các anh lo từng bình trà, ly nước, mong sao cho chu tất nhất, nhưng vì lượng khách, cũng như Bang hữu về cùng một lúc quá đông, nên lực bất tòng tâm, không thể nào lo cho đầy đủ được; Trong khi đó, ban chiêu đãi cũng nổ lực dọn ăn cho các em thiếu nhi, hôm nay là thứ bảy, nên lượng trẻ em về đây cũng khá đông.

 

Đến 11 giờ, cũng là giờ cao điểm, hai bên sân Chùa đầy kín cả xe, 3 chiếc nhà vòm chật kín người, ngoài sân cũng như bên trong điện người và người. . . . ước tính vào giờ này có trên 1.200 người đổ về đây dự lễ, số lượng quá lớn ngoài dự tính của ban tổ chức, nhưng với những nổ lực đáng quý, các anh đã thu xếp mọi việc tương đối ổn thỏa, ban tổ chức phải cho chiêu đãi làm 3 xuất và dĩ nhiên cũng còn những thiếu sót không thể tránh khỏi.

 

Đến 12 giờ 45, ban tổ chức công bố là buổi lễ Vía Đào viên kết nghĩa năm Kỷ Sửu đã Hoàn tất.

 

                                     ****************

 

Đúng ra, phóng sự được chấm dứt nơi đây, nhưng tôi muốn nán lại để xem bên sau hậu trường diễn ra như thế nào.

 

Sau khi cho người quét dọn, thu gom bàn ghế xong, khách hành hương đã vơi, lúc này đã 14 giờ các anh trong Ban trị sự còn phải lo bàn giao tài chính, mọi người ai nấy đều mệt lã người, chẳng thiết ăn uống, chỉ biết uống nước cho đỡ mệt, như mọi lần sau khi công việc Hoàn tất, số thức ăn còn lại những gì anh em phục vụ dọn lên thế nào, các anh hưởng thế ấy. Năm nay nhìn trên bàn ăn của các anh tôi chỉ thấy 2 tô bát bửu toàn nước, 1 đĩa thịt heo quay chỉ toàn da với mỡ và 2 đĩa bún (Thực đơn chính thức: 5 món) nhưng các anh vẫn vô tư, vui vẻ (mà có ăn nổi đâu mà đòi hỏi). tấm lòng của các anh thật bao dung, đáng quý biết bao.

 

Nhân bài viết này, tôi muốn tri ân các nỗ lực mà các anh em Bang Hữu đã bỏ ra với một mong muốn là làm sao giữ gìn, tôn tạo các di sản, văn hóa mà ông cha ta đã dày công xây dựng; Quyết tạo dựng các nơi thờ tự này là niềm tự hào của toàn Bang Hội chúng ta.

      * Cảm ơn anh Lưu Thế Ninh đã cung cấp hình ảnh ngày lễ vía

(

 Ninh Hòa, ngày 13 tháng 1 năm Kỷ Sửu

郭進剛

 Quách Tấn Cang