Mục
Lục
Trang
B́a
Ban
Biên Tập
Lá
Thư
Xuân
Nguyễn
Thị Lộc
Sớ
Táo Quân
Lê
Thị Ngọc
Hà
Lư Hổ
Nguyễn Xuân
Hoàng
Câu
Đối
Tết
Dương
Anh
Sơn
Câu
Đối
Tết
Vinh Hồ
Thần
Táo
Nguyễn Xuân
Hoàng
Chúc
Tết
Xoay
Người
Bạch Liên
Tết
Ta ?
Liên
Khôi
Chương
Ao
Ước Đầu
Xuân
Lư Hổ
Xuân
Bính Thân
Nguyên
Kim
Lời
Chúc Đầu Xuân
Nguyễn Thị
Lộc
Xuân
Bính Thân
Phan Phước
Huy
Chúc
Tết
Phong
Đàn
Khai
Bút Đầu Xuân
Quách Giao
Chúc
Xuân
Bính Thân
Sông Hồ
Chúc
Tết
Ninh-Hoa.com
Thi Thi
Tử Vi
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Bính
Thân
2016
Phạm Kế
Viêm
Vận
Hạn
Năm
Bính
Thân
2016
Cho
Những
Người
Có
Tuổi
Cầm
Tinh
Con
Khỉ
Phạm Kế
Viêm
Hương Xuân
Hương
Xuân
Bạch Liên
Chuyện
Vui
Ngày
Tết
Lâm
Ngọc
Đêm
Giao
Thừa
Xa
Xứ
Lê
Thị
Ngọc
Hà
Phút
Giao Thừa
Vân Anh
Nét
Đẹp Văn Hóa
Tết Của
Người
Việt
Nam
Vơ Hoàng
Nam
Sinh Hoạt
Niềm
Vui
Cuối
Năm
Hà Thị
Thu
Thủy
Xuân
Này
Em
Tṛn
20
Tuổi
Mai
Thị
Hưng
Hồng
Ngày
Họp
Mặt
Đồng
Hương
Nguyễn Thị
Đông
Cuối
Năm Ất Mùi
2015
Trâm Anh
H́nh
Ảnh
Hoa/
Nghệ
Thuật
Cắm
Hoa Trang Trí
Hải
Lộc
Hoa
Xuân Ngày Tết
Lê
Thị
Lộc
Trồng
Hoa
Ngày Tết
Nguyễn Thị
Kệ
Vài
Ḍng...
Vơ
Anh
Kiệt
Năm
Mới
Nhớ
Chuyện
Cũ
Đường
Xưa
Bạch
Liên
Đón
Xuân
Này
Nhớ
Xuân
Xưa
Lê
Thị
Thanh
Tâm
Nhớ
Trại Xuân Bán
Công
Lương
Lệ Huyền Chiêu
Xuân
Về, Tết Đến
Ngọc
Hương
Quà
Mùa
Xuân
Tặng
Cha
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Vườn
Cau Nhà Ngoại
Quách Giao
Chuyến
Đ̣ Ngang Không
Cập
Bến
Trần
Hà
Thanh
Sắc
Màu Văn Hóa
Trong Tết
Cổ
Truyền
Dân
Tộc
Vơ Hoàng
Nam
Linh
Tinh
Chuông
Gió
Bạch
Liên
Đọc
Đường Hoa Vàng
Của
Nguyễn
Thị
Thanh
Trí
Dương Anh
Sơn
Nỗi
Ḷng
Đường
Hoa
Vàng
Nguyễn Thị
Thanh Trí
Gởi
Về
Anh
Nồng
Nàn
Đóa
T́nh
Xuân
Tiểu
Vũ
Vi
Ca
Hát/Nhạc
Nhạc
Thơ
Slideshow/YouTube
Kim
Thành
Xuân
Về
Ước Muốn
Đềm
Xuân
Lư
Hổ
Nha Trang Mến
Yêu
Nguyễn Thị
Kính
Ảo
Ảnh
Hà
Thu
Thủy
Tôn Giáo
Sự
Cần
Thiết
Có
Một
Tôn
Giáo
Nguyên
Ngộ
Năm
Bính
Thân
Nói
Chuyện
Khỉ
Năm
BÍNH
THÂN (2016)
Nói
Chuyện
KHỈ
Nguyễn
Chức
Khỉ
Quê Tôi
Nguyễn
Xuân
Hoàng
Khỉ
Và Các
Loài
Linh
Trưởng
Vinh Hồ
d_bb
Đ.H.K.H
Liêu Trai Chí
Dị (252-253)
Đàm
Quang
Hưng
Theo Cha Hay
Theo Chồng?
Đàm
Quang
Hưng
Nữ
Tính Trong Thi Và
Họa
Lê Phụng
Cổ Thi Thập
Cửu Thủ
Nguyễn
Hữu Quang
Kết-Ngữ
Nguyễn
Hữu Quang
Về
Với
Mẹ
Nguyễn Quang
Tuyến
Tử
Vi Phong Thủy
Năm
Bính
Thân
2016
Phạm Kế
Viêm
Vận
Hạn
Năm
Bính
Thân
2016
Cho
Những
Người
Có
Tuổi
Cầm
Tinh
Con
Khỉ
Phạm Kế
Viêm
Y Học
Bệnh
Do Thức Ăn
Nước
Uống
Bs Lê Ánh
Sự
Lan Truyền Và
Cơ Chế
Gây
Ra
Bệnh
Lao
Bs Nguyễn Vĩ
Liệt
Ẩm
Thực
Bánh
Tét Nấu Oven
Mai Thái
Vân Thanh
Kinh Nghiệm Cuộc Sống
Hương
Vạn Vật
Bạch
Liên
T́m
Người
Giải
Mộng
Đặng
Thị
Tuyết
Như
Mùa
Xuân
Với
Người
Cao
Tuổi
Mai
Thị
Tuyết
Hồng
Vui
Đón Tết Và
Giỗ Tổ
Nghề
May
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Bỏ
"Tiên
Học
Lễ"
Th́
Đạo
Đức
Xă Hội
Sẽ
Ra
Sao?
Nguyễn Văn
Nghệ
Khám
Bệnh
Và
Chữa
Bệnh
Bảo
Hiểm
Trương
Khắc
Nhượng
Du
Lịch
Du
Lịch
Đường
Biển,
Vùng
West
Caribbean
Lê
Ánh
Buenos
Aires,
Bài
Tango
Cho
Em
Nguyễn Thị
Lộc
NhữngChiếc
Cầu
Yêu
Thương
Nguyễn Thị Phương
Hiền
Chuyến
Du
Xuân
CalTrain
San
Francisco
Thi Thi
Biên
Khảo/
Bút
Kư
Kinh
Tế
Hoa
Kỳ
Và
Thế
Giới
Năm 2015
Nguyễn Văn
Thành
Cái
Bẫy Nghèo
Phạm
Thanh
Khâm
Chút
Ư
Nghĩ
Về
Hai
Dịp
TẾT
Âm
Lịch
Và
Dương
Lịch
Việt Hải
Viết
về
ninh-hoa.com
Đoạn
Đường 12 Năm
Nh́n
Lại
Trần
Việt
Hải
Văn
Học
Lịch
Sử/Địa
Lư
Bắc
Hành Tạp Lục
(76-77)
Dương Anh
Sơn
Diễn
Giải Sấm Trạng
Tŕnh
Liên
Khôi
Chương
Việt
Nam:
Môn
Học
LỊCH
SỬ
Trong
Quá
Khứ,
Hiện
Tại
Và
Tương
Lai
Nguyễn Văn
Nghệ
Môn
Học Lịch Sử
Trần
Hà
Thanh
Văn
Học
Và
Chút
Ư
Nghĩ Riêng
Trần V́ệt
Hải
Xuân
Cảnh
(Trần
Nhân
Tông)
Trí
Bửu
Khỉ
Trong
Tục
Ngữ,
Thi
Ca
Và
Ca
Dao
Vinh
Hồ
Thơ
Đông
Quê Người
Bạch Liên
Quá
Nhiều Quá Đủ
Bạch Liên
Nỗi
T́nh
Cù Hà
T́nh
Quê Lắng Đọng
Hải
Lộc
Tết
Về
Bánh
Chưng
Bánh
Tét
Hoàng Bích
Hà
Cuối
Trời
Hương
Đài
Miền
Trung Quê Tôi
Lăng Du
Trần
T́nh
Lâm Thảo
Hoài
Niệm
Ngày
Thơ
Lê Hùng
Nhớ
Xuân
Quê
Hương
Lê
Thị
Ngọc
Hà
Bài
Thơ Ăn Tết
Sớm
Nguyễn
Hiền
Ninh
Ḥa Thương Nhớ
Nguyễn Ngọc
Thành
Vô
Nghĩa
Nguyễn
Thị
Khánh
Minh
Cảm
Hứng Đầu Xuân
Nguyễn Thị
Kính
Mừng
Xuân Vườn Tao
Ngộ
Nguyễn Thị
Thi
Đón
Xuân
Nguyễn Thị
Thu
Mừng
Năm Mới
Nguyễn
Văn
Ḥa
Nếu
Như -01
NhàQuê
Ngẫu
Hứng
Trên
Đồi
Nhất
Chí
Mai
Mùa
Xuân Nhớ Mẹ
Mùa
Xuân
Có
Em
Phan
Phước
Huy
Vườn
Xuân
Phong
Đàn
Cố
Hương
Quốc
Sinh
Cánh
Thiệp Mừng Xuân
Thi
Thi
Nghiêng
Thu
Bốn
Tiếng
Cười Em
Thủy
Khánh
Điền
Nắng
Xuân
Trần Phương
Tết
Về Giữa Mùa
Đông
Trúc Lan
Nha
Trang
Biển
Nhớ
Trương
Văn
Nghi
Kiếp
Người,
Đời
Hoa
Trương
Khắc
Nhượng
Tháng
Giêng
Xuân
Về
Bên
Anh
Tiểu
Vũ
Vi
Thiếu
Phụ Tha
Phương
Tứ Hải
Tôn
Ngộ Không
Vinh
Hồ
Tết
Quê
Vơ Hoàng
Nam
Văn
Kư
Ức Ngọt Ngào
An
Giang
Đông
Và Vạn Vật
Bạch
Liên
Tết
Đầu Đông
Bạch
Liên
Em
Ơi
Mùa
Xuân
Đến
Rồi
Đó
Hoàng Bích
Hà
Gởi
Hoàng
Lan
Người
Yêu
Của
Lính
Lâm Thảo
Ninh
Ḥa Cà Phê
Lương
Lệ
Huyền
Chiêu
Ninh
Ḥa Quê Tôi
Mai
Thị
Hưng
Hồng
Tiếng
Động
Cuối
Năm
Nguyễn
Thị
Khánh
Minh
Giấc
Mơ
Của
Chàng
Lính
Biển
- Kỳ 38
Nguyễn Văn
Thành
Đoản
Văn
Cho
Phương
Mai
Nguyễn Vũ
Trâm Anh
Tản
Mạn:
Viết
Cho
Ngày
Sinh
Nhựt
NhàQuê
(Trần
B́nh
Trọng)
Đen
Bạc Đỏ T́nh
Phan Kiến
Ưng
Tri
Ân Ba
Má
Phan Phước
Huy
Thư từ,
bài vở, h́nh ảnh hoặc
ư kiến xây dựng, xin liên lạc:
T
rước ngày “giải phóng” 30/04/1975 ở các pḥng học của Trường Tiểu học Tư thục Cây Vông ( nằm cạnh nhà thờ giáo xứ Cây Vông, xă Diên Sơn, quận Diên Khánh, tỉnh Khánh Ḥa) đều treo câu “Tiên học lễ, hậu học văn”. Lễ và Văn là nền tảng đào tạo nên một con người tốt cho xă hội. Sách Luận ngữ có viết: “bác ngă dĩ văn, ước ngă dĩ lễ” (dùng văn chương mở rộng kiến thức của ta, dùng lễ để ước thúc hành vi bản thân ta).
Sau “giải phóng” câu khẩu hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” biến mất trong tất cả các trường học và măi đến những năm cuối của thập kỷ 80 và đầu những năm của thập kỷ 90 của thế kỷ trước mới thấy xuất hiện lại trong tất cả các trường học trên cả hai miền Nam và Bắc của đất nước ta. Biển hiệu “Tiên học lễ hậu học văn” được ngành giáo dục cho sơn phết thật to được treo ở mặt trước của mỗi trường học.
Bổng dưng vào năm 2014 Trường Trung học cơ sở Tô Hoàng (Hà Nội) đă đi tiên phong bỏ biển hiệu “Tiên học lễ hậu học văn”. Bài viết: “Đại học, học… đại và yêu nước có học” được đăng trên Vietnam.net ngày 18/05/2014 đă đăng tải sự kiện ấy: “…Không chỉ tổ chức chào cờ, xếp nghi thức, Trường Trung học cơ sở Tô Hoàng ở Hà Nội đă có cách biểu thị tinh thần tự tôn dân tộc “dài hơi” khi thể hiện tư tưởng thoát khỏi cái bóng ám ảnh của Khổng giáo trong trường học. Từ năm học này, trường đă thay biển hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” (của Khổng tử), bằng các câu của người Việt (“Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”) và UNESCO (“Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định ḿnh”)” (vietnamnet.vn/vn/giao-duc/175887/ dai-hoc--hoc----dai-va-yeu-nuoc-co-hoc.htlm).
Giữa các quốc gia trên thế giới luôn có sự tiếp thu văn hóa lẫn nhau không phân biệt Tây hoặc Tàu. Văn hóa hay chúng ta tiếp thu, văn hóa đồi bại th́ chúng ta chối từ. Để có câu nói “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”, ông Thân Nhân Trung cũng phải miệt mài tiếp thu những tinh túy từ Tứ thư, Ngũ kinh của Nho giáo mới đúc kết ra như vậy.
Bỏ “Tiên học lễ” th́ đạo đức xă hội sẽ ra sao? Để trở thành một con người có văn hóa, th́ phải có “Lễ”. Lễ là trật tự là khuôn phép. Lễ là cốt để giữ chừng mực cho sự hành vi của người ta : “Đạo đức nhân nghĩa, phi lễ bất thành; giáo huấn chính tục, phi lễ bất bị; phân tranh biện tụng, phi lễ bất quyết; quân thần , thượng hạ, phụ tử ,huynh đệ, phi lễ bất định; hoạn học sự sư, phi lễ bất thân; ban triều, trị quân, lỵ quan, hành pháp, phi lễ uy nghiêm bất hành; đảo từ, tế tự, cung cấp quỷ thần, phi lễ bất thành, bất trang thị dĩ quân tử cung kính tổn tiết, thoái nhượng dĩ minh lễ” (Đạo đức nhân nghĩa, không có lễ không thành; dạy bảo sửa đổi phong tục, không có lễ không đủ; xử việc phân tranh kiện tụng, không có lễ không quyết; vua tôi, trên dưới, cha con, anh em, không có lễ không định; học làm quan, thờ thầy, không có lễ không thân; xếp đặt vị thứ trong triều, cai trị quân lính, đi làm quan, thi hành pháp lệnh, không có lễ, không uy nghiêm; cầu khẩn, tế tự, cung cấp quỷ thần, không có lễ không thành kính, không trang chính. Bởi thế cho nên quân tử dung mạo phải cung, trong bụng phải kính, giữ ǵn pháp độ, thoái nhượng để làm sáng rơ lễ - Lễ kí: Khúc lễ thượng).
Lễ khiến cho hành vi của người ta hợp với đạo Trung dung : “Cung nhi vô lễ tắc lao; thận nhi vô lễ tắc tỷ; dũng nhi vô lễ tắc loạn; trực nhi vô lễ tắc giảo” (Cung kính mà không có lễ th́ phiền; cẩn thận mà không có lễ thành ra sợ hăi; dũng mà không có lễ th́ loạn;trực mà không có lễ thành ra vội vă – Luận ngữ: Thái Bá VIII , 2).
Sự giáo hóa của lễ tinh vi lắm và có hiệu quả rất sâu xa: “Lễ chi giáo hóa dă vi, kỳ chỉ tà dă ư vị h́nh, sử nhân nhật tỷ thiện, viễn tội, nhi bất tự tri dă” (Sự giáo hóa của Lễ rất cơ mầu, ngăn cấm điều bậy ngay lúc chưa h́nh ra, khiến người ta ngày càng đến gần điều thiện, tránh xa điều tội, mà tự ḿnh không hay biết – Lễ kí: Kinh giải, XXVI).
Sách Quản tử viết: “ Lễ, Nghĩa, Liêm, Sỉ thị vi tứ duy” (Lễ, Nghĩa, Liêm, Sỉ là bốn giềng mối chính). Không có Lễ th́ không có Nghĩa, Liêm, Sỉ.
Đầu năm 2008, báo động t́nh trạng nhiều học sinh trên cả nước bỏ học. Nhân sự kiện này tác giả Bút Bi có đăng mẩu chuyện “V́ sao con bỏ học?” trên báo Tuổi trẻ ra ngày 12/03/2008. Mẩu chuyện như sau:
“ Con là Nguyễn Văn Tèo. Nay con rấm rứt viết thơ này để bày tỏ nỗi niềm v́ sao con nghỉ học, cái việc mà hổm rày người lớn bàn tán tùm lum.
V́ sao con nghỉ học? Mấy cô chú nói đúng rồi đó: Nhà con nghèo, con phải đi làm kiếm ăn; con học yếu,con nản… Nhưng đâu chỉ có vậy. Con nghỉ học c̣n v́ nhiều chuyện phát ớn…
Hồi con học lớp 2, thầy dạy vẽ cho cả lớp chủ đề “ Vẽ về quyền thiếu nhi”. Nhà con nghèo, con thèm được ăn no nên con vẽ hai bát cơm to. Thầy nói con vẽ sai, phải vẽ trẻ em vui chơi, có chim bồ câu và trái địa cầu mới đúng. Con bị 1 điểm.
Lên lớp 3, con được dự thi “vở sạch chữ đẹp”. con mừng lắm nhưng té ra lại khổ cái thân: con không được đưa cuốn vở ḿnh đang học để đi thi mà trường bắt mua một cuốn vở mới, chép lại y chang cuốn vở đă học để đi thi cho nó sạch và đẹp. con thấy thi thố kiểu này chẳng sạch và đẹp chút nào!
Mới đây trường chúng con có đoàn thanh tra dự giờ. Trường gom hết học sinh xịn nhứt khối về một lớp, tụi con giải toán rẹt rẹt, đọc bài re re làm mấy thầy thanh tra khen quá trời đất! Tụi con mắc cười bể bụng luôn…Và nhiều chuyện nữa mắc cười lắm.
Con kể mấy chuyện này với ngoại. Ngoại buồn lắm. ngoại nói học hành kiểu đó th́ khó thành người. Con sợ quá, chẳng thà con làm con người không biết chữ chớ biết chữ mà thành con khác th́ con không chịu.
V́ vậy mà con nghỉ học!”
Câu kết của mẩu chuyện rất là thâm thúy!
Mấy năm gần đây ngành giáo dục luôn ra rả “nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”. Bệnh thành tích là bệnh trầm kha dưới chế độ xă hội chủ nghĩa. Trên các phương tiện thông tin đại chúng luôn xuất hiện câu: “Lập thành tích chào mừng ngày lễ…” cho nên làm sao có thể “nói không” được!
Do không quan tâm đến việc học Lễ nên “nạn mất dạy” đang trong t́nh trạng báo động ở thủ đô Hà Nội: “một bộ phận các bạn trẻ là học sinh trung học, các ca sĩ, người dẫn chương tŕnh…có những lời nói thô tục, những ứng xử không có văn hóa nơi công cộng làm ảnh hưởng đến nếp sống văn minh của thành phố”. UBND Thành phố Hà Nội có công văn số 3802/VP-VX do Phó Chủ tịch Thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn chỉ đạo gửi đến Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND quận,huyện, thị xă kiểm tra, xem xét có biện pháp xử lí cụ thể, nhằm hạn chế cao nhất những hành vi thiếu văn hóa trong nhà trường và ngoài xă hội. Trước đó nhiều tờ báo và trang tin đă có phản ánh về nạn “mất dạy” tràn lan ở Thành phố Hà Nội- trái tim, Thủ đô của cả nước khiến dư luận bất xúc (petrotimes.vn/news/vn/xa-hoi/pho-chu-tich-ha-noi-yeu-cau-xu-ly-nan-mat-day-o-thu-do.htlm).
Nạn “mất dạy” ở Thủ đô Hà Nội hiện nay là không phải một sớm một tối mà có như Kinh Dịch từng viết: “Thần thí kỳ quân, tử thí kỳ phụ, phi nhất triêu, nhất tịch chi cố, kỳ sở do lai giả tiệm hỹ, do biện chi bất tảo biện dă” (Tôi giết vua, con giết cha không phải là cớ một sớm một tối, cái mà nó đă bởi đó mà đến vẫn là dần dần [tiệm tiến], v́ kẻ phân biệt, không phân biệt sớm đó thôi).
Cô giáo Nguyễn Thị Thuận- Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Tô Hoàng (từ năm 2008)- cho biết khi trường quyết định bỏ khẩu hiệu “Tiên học lễ ,hậu học văn” : “ở ḿnh có những cái đă quá lâu, quá cũ nhưng nhiều người vẫn ngại thay đổi khi đă cần phải thay đổi”.
Những ai cho rằng câu khẩu hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” là cũ, là lỗi thời cần phải thay đổi th́ cũng giống như “ Người nào cho những bờ đê cũ là vô ích và phá bỏ đi th́ một ngày kia sẽ bị tai hại của nạn lụt lội” (Will Durant, Lịch sử văn minh Trung Hoa, Nxb Văn hóa Thông tin, trang 342)
Người xưa có nói: “Bất học lễ, vô dĩ lập” (không học lễ , không thể đứng thẳng với đời ) hoặc “Bất tri lễ, vô dĩ lập” (không biết lễ, không thể đứng thẳng với đời ).
NGUYỄN VĂN NGHỆ
