Trước thêm năm mới Xuân Nhâm Th́n xin giới thiệu cùng bạn đọc
bài thơ “Nhạc xuân” Nguyễn Bính sáng tác năm Canh
Th́n (1940) cách nay hơn nửa thế kỷ:
2.- Bài thơ Nhạc Xuân (Nguyễn Bính)
Mùa xuân năm Canh Th́n ( 1940 ) ở xóm Trạm, Nguyễn Bính đă viết
một bài thơ dài, treo lên tường như một bức tranh trang trí Tết.
Bài thơ Nhạc xuân như những lời tâm sự của các cô gái quen của
ông đă lấy chồng hoặc tha phương cầu thực. Tuy nhiên, nhà thơ
nhớ th́ cứ nhớ, cố nhân đi th́ cứ đi, không thể ngăn cản được
bước chân của Huyền Trân về với chồng. Người đi rồi chỉ c̣n cánh
hoa đào rơi như đệm thêm vào nỗi buồn của thi sĩ::
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Xuân đă sang đ̣ nhớ cố nhân
Người ở bên kia sông cách trở
Có về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Phơi phới mưa sa nhớ cố nhân
Phận gái ví theo lề ép uổng
Đă về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Lăng lắc đường xa nhớ cố nhân
Nay đă vội quên t́nh nghĩa cũ
Mà về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Pháo đỏ đầy thềm nhớ cố nhân
Cung nữ như hoa vườn thượng uyển
Ai về Chiêm Quốc hộ Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Rượu uống say rồi nhớ cố nhân
Đă có yêu nhau là đến thế
Đừng về Chiêm Quốc nhé Huyền Trân ?
Đừng về Chiêm Quốc nhé Huyền Trân
Ta viết thơ này gửi cố nhân
Năm mới tháng giêng mồng một tết
C̣n nguyên vẹn cả một mùa xuân.
Huyền Trân ơi !
Mùa xuân, mùa xuân, mùa xuân rồi
Giờ đây chín vạn bông trời nở
Riêng có t́nh ta khép lại thôi
Mở đầu bài thơ “Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân. Xuân đă sang
đ̣ nhớ cố nhân” Mùa Xuân với thi nhân là vĩnh cửu là bất
tận. Chẳng những hôm nay, ngày mai mà có lẽ là măi măi.:
Điệp khúc: “Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân” được lập đi
lập lại nhiều lần và đặt ở đầu mỗi khổ thơ như khẳng định xuân
c̣n măi với nhà thơ. Thật đúng là: “Xuân khứ, xuân lai, xuân bất
tận. Xuân đi xuân lại măi c̣n xuân (Du xuân – Lữ Liên)
Thật là tuyệt vời
Hôm nay là xuân, mai c̣n xuân
Một cánh đào rơi nhớ cố nhân
Qua lư thú và cũng rất bất ngờ ở đây có sự hội ngộ kỳ diệu của
nhà thơ Nguyễn Bính và Thôi Hộ, hai nhà thơ hai thế hệ cùng một
ư tưởng với cố nhân:
“Nhân diện bất tri hà xứ khứ.
Đào hoa y cựu tiếu Đông phong”
(Năm nay hoa nở người đâu thấy
Chỉ c̣n hoa đào cợt gió đông)
Hơn nửa thế kỷ đi qua đọc lại bài thơ “Nhạc xuân” chúng ta
không khỏi bồi hồi xúc động :
“Năm mới tháng giêng mồng một tết
C̣n nguyên vẹn cả một mùa xuân.”
Nguyễn Bính sinh vào cuối xuân Mậu Ngọ (1918) và từ giả cơi đời
trong một chiều 29 Tết Bính Ngọ (1966), năm ấy không có ngày 30,
c̣n phơi phới sức xuân ở tuôi 49, “cái tuổi tứ thập nhi bất
hoặc” thi nhấn đă để lại cho đời nguyên vẹn cả một mùa
xuân…
Có lẻ đây cũng là sự trùng hợp ngầu nhiên mà thú vị của cuộc đời
nhà thơ với thời gian định mệnh cái duyên kỳ ngộ, ta càng có
quyền để cho sự liên tưởng được đẩy đi xa hơn nữa… Giai thoại
Nguyễn Bính kể: một người bạn của Nguyễn Bính là Trần Lê Văn cho
rằng tác giả “Lỡ bước sang ngang” đă tiên liệu trước sự ra đi
của ḿnh ngay từ thời viết mấy câu thơ trong bài Nhạc xuân:
Năm mới tháng giêng mùng một tết
C̣n nguyên vẹn cả một mùa xuân.
Chúng ta có thể không hoàn toàn nghĩ như Trần Lê Văn song phải
công nhận là giữa Nguyễn Bính với cái thời khắc trời đất giao
hoà này, đúng là có mối duyên nợ thầm kín nào đó…
Đón Tết Mậu Tuât – 2018, Kỷ niệm 100 năm sinh của nhà thơ
(1918-2018) đọc lại bài thơ “Nhạc xuân” (Canh Th́n-
1940), thi sĩ đă đến cuối Xuân Mậu Ngọ và ra đi trước thềm năm
mới Xuân Bính Ngọ…Tết đến, xuân về, mùa xuân không lựa chọn,
không phân biệt một ai. Bởi thế, từ em nhỏ ngây thơ so màu áo
cho đến những chàng thư sinh mơ ước chuyện mai sau, từ những cô
thục nữ yêu kiều, thao thức chờ mong, đến những ông già tóc
bạc say chén rượu đào đề thơ, đón Tết.và c̣n…c̣n nữa “Những bà
tóc bạc hiền như Phật. Sắm sửa hành trang trẩy hội chùa”
Tất cả, tất cả… đă làm nên một không khí tươi vui, rộn rịp,
phấn khởi của mùa xuân:”mùa Xuân vĩnh cữu” cho đời.
“Đây cả mùa xuân đă đến rồi
Từng nhà mở cửa đón vui tươi
Từng cô em bé so màu áo
Đôi má hồng lên nhí nhảnh cười…”
(Thơ xuân – Nguyễn Bính)